Staza rječitosti, govor 197. Božije svojstvo sveznanja. Prednosti svijesti o Bogu. O islamu. O Vjerovjesniku Časnom. O Kur'anu Časnom.
On zna krike životinja u pustinjama, griješenje ljudi u osamama, kretnje riba u morima dubokim i uzburkavanje vode vjetrima žestokim. Svjedočim da je Muhammed izabranik Božiji, prenositelj objave Njegove i Poslanik milosti Njegove.
A sada, iskreno vam oporučujem da budete svjesni Boga, Koji vas je izvorno stvorio, a Njemu je i povratak vaš. S Njim je uspjeh smjeranja vaših, u Njega završavaju želje vaše, prema Njemu ide vaš Put pravi i On je cilj kojem se vi usmjeravate. Zaista, svijest o Bogu jest lijek za bolesti srca vaših, vid za sljepoću duša vaših, liječenje za slabosti tijela vaših, ispravljač zala grudi vaših, čistač zagađenosti umova vaših, otklanjanje mraka očiju vaših, sigurnost od straha srca vašeg i sjaj u tmini neznanja vašeg.
Zato, učinite pokornost Bogu načinom života svoga, a ne samo vanjskim pokrivačem svojim, navikom unutarnjom umjesto naviknutosti vanjske, dovoljno osjetilnom tako da bi prodirala između rebara vaših, vodičem za sve poslove vaše, napajalištem za napajanja vaša, posrednikom za postizanje ciljeva vaših, zaklonom na dan straha vašeg, svjetiljkama za unutrašnjost grobova vaših, društvom za dugu osamljenost vašu, te oslobođenjem od nevolja boravišta vaših. Zaista, pokornost Bogu je zaštita od nevolja koje opkoljavaju, opasnosti očekivanih i plamenova vatri razbuktalih.
Zato, ko god gaji svijest o Bogu neprilike ostaju daleko od njega nakon što su bile blizu, poslovi mu postaju mili nakon što su bili opori, vali se povlače od njega nakon što su bili nahrlili na njega, teškoće mu postaju lahke nakon što su se pojavile, darežljivost se prosipa na njega nakon što je bila oskudica, milost se nadvija nad njim nakon što mu nije bila sklona, blagodati poteku prema njemu nakon što su bile presahnule, te se blagoslov obilno spušta na njega nakon što je bio oskudan. Zato, budite svjesni Boga, Koji vam priskrbljuje korist savjetom Svojim, poučava vas porukom Svojom i dariva vas blagodati Svojom. Učinite duše svoje poniznim u robovanju Njemu i vjerno izvršavajte obavezu pokoravanja Njemu.
Islam je zaista vjera koju je Allah odabrao Sebi, razvio je pred Sobom, odabrao je kao najbolju stvorovima Svojim, postavio stupove njezine na ljubavi Svojoj. On je ponizio druge pokornosti time što je nju počastio. On je ponizio sve zajednice tako što je nju uzdigao. On je dobrotom Svojom unizio neprijatelje njezine i protivnike njezine osramotio dajući njoj pomoć Svoju. On je stupom njezinim razbio potpornje zablude. On je napojio žedne iz čatrnja njezinih i napunio čatrnje preko onih koji izvlače vodu.
On je učinio islam takvim da se veza njegova ne može prekinuti, spojnica njegova raskinuti, građevina njegova srušiti, stupovi njegovi raspasti, stablo njegovo iščupati, vrijeme njegovo okončati, odredbe njegove izbrisati, grane njegove odsjeći, staze njegove suziti, lahkoća njegova premetnuti u teškoću, jasnoća njegova potamniti, ispravnost njegova iskriviti, drvo njegovo zakriviti, prostrani puti njegovi stijesniti, svjetiljke njegove ugasiti i slatkoća njegova ogorčati.
On se sastoji od stupova čije je osnove Allah učvrstio u Istini, a čiji je temelj On ojačao, i od izvora čiji su tokovi vodom obilni, i od svjetiljki čiji plameni su svjetlosti puni, i od svjetionika čijom se pomoći putnici upućuju, i od znakova kojima se put pronalazi prema cestama glavnim, i od napajališta koja daju vodu onima koji im priđu. Allah je stavio u njega vrhunac zadovoljstva Svoga, vrh stupova Svojih i nadmoć pokornosti Sebi. U Boga, prema tome, stupovi njegovi su snažni, zgrada njegova visoka, dokazi njegovi sjajni, vatre njegove rasplamsane, vlast njegova jaka, svjetionici njegovi visoki, i bilo bi veoma teško uništiti ga. Zato držite ga časnim i slijedite ga! Dajte mu ono što mu pripada i dajte mu mjesto koje mu i doliči.
Allah Uzvišeni je izaslao Muhammeda – mir i blagoslovi Božiji neka su na nj i na porodicu njegovu! – s Istinom u vrijeme kada je kraj svijeta približen, a budući svijet gotovo na domaku, kada je sjaj njegov preinačen u tminu nakon blistanja, pa je on na nogama sa stanovnicima svojim. Površ mu je postala gruba, a rasap blizak. Bijaše to tokom iscrpljenja roka njegova, uz približavanje znamenja njegovih, stradanje žitelja njegovih, kidanje spojnica njegovih, raspršenje povoda njegovih, zatiranje znakova njegovih, otkrivanje skrivenosti njegovih i skraćivanje duljine njegove. Allah ga je učinio dostavljačem poruke Svoje, počašću za narod njegov, proljećem za ljude vremena njegova, uzvišenjem za podržatelje i čašću za pomagače njegove.
Onda mu je On objavio Poslanicu kao svjetlo čiji je plamen neugasiv, svjetiljku čiji sjaj ne može iščeznuti, more čije dno nije moguće dosegnuti, put čiji pravac ne odvodi na stranputicu, luču čija svjetlost ne potamnjuje, razdvajatelja čiji dokaz ne slabi, objašnjenje čiji temelji ne mogu biti srušeni, liječenje koje ne ostavlja bojazan nikakvu od bolesti, veličinu čije pristalice ne mogu biti poražene, Istinu čije pomagače nije moguće uniziti. Prema tome, ona je rudnik vjerovanja i bit njegova, vrelo znanja i oceani njegovi, vrt pravde i zdenci njegovi, kamen temeljac islama i zgrada njegova, doline istine i ravnice njezine, te ocean koji iz-vlačitelji vode ne mogu isprazniti, vrela koja crpitelji vode ne mogu isušiti, pojilišta koja oni koji dolaze da bi uzeli vodu iz njih ne mogu iscrpsti, zastajališta od kojih putnici ne mogu skrenuti, znaci koje namjernici ne promašuju vidjeti i uzvisine koje oni koji im se približavaju ne mogu nadmašiti.
Allah je nju učinio gasiteljem žeđi učenih, proljećem srca pravnika, stazom glavnom za pute dobrih, liječenjem poslije kojega nestaje bolest, svjetlošću s kojom nema tmine, užetom čija je veza čvrsta, utvrdom čiji je vrh nerazrušiv, čašću za onoga koji je slijedi, mirom za onoga koji u nju uđe, uputom za onoga koji je prati, opravdanjem za onoga koji je usvoji, dokazom za onoga koji njome dokazuje, svjedokom za onoga koji njome raspravlja, pobjedom za onoga koji njome uvjerava, nosačem za onoga koji je nosi, nosiljkom za onoga koji se koristi njome, znakom za onoga koji traži putokaz, štitom za onoga koji se zaštićuje, znanjem za onoga koji shvaća, kazivanjem za onoga ko je prenosi i presudom za onoga koji sudi.
Preveli: Rusmir Mahmutćehajić i Mehmedalija Hadžić
وَ مِنْ خُطبَةٍ لَهُعليه السلام
ينبه على إحاطة علم اللَّه بالجزئيات ثم يحث على التقوى و يبين فضل الاسلام و القرآن
يَعْلَمُ عَجِيجَ الْوُحُوشِ فِي الْفَلَوَاتِ، وَ مَعَاصِيَ الْعِبَادِ فِي الْخَلَواتِ، وَ اخْتِلاَفَ النِّينَانِ فِي الْبِحَارِ الْغَامِرَاتِ، وَ تَلاَطُمَ الْمَاءِ بِالرِّيَاحِ الْعَاصِفَاتِ، وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً نَجِيبُ اللَّهِ، وَ سَفِيرُ وَحْيِهِ، وَ رَسُولُ رَحْمَتِهِ.
الوصية بالتقوى
أَمَّا بَعْدُ، فَإِنِّي أُوْصِيكُمْ بِتَقْوَى اللَّهِ الَّذِي ابْتَدَأَ خَلْقَكُمْ، وَ إِلَيْهِ يَكُونُ مَعَادُكُمْ، وَ بِهِ نَجَاحُ طَلِبَتِكُمْ، وَ إِلَيْهِ مُنْتَهَى رَغْبَتِكُمْ، وَ نَحْوَهُ قَصْدُ سَبِيلِكُمْ، وَ إِلَيْهِ مَرَامِي مَفْزَعِكُمْ. فَإِنَّ تَقْوَى اللَّهِ دَوَاءُ دَاءِ قُلُوبِكُمْ، وَ بَصَرُ عَمى أَفْئِدَتِكُمْ، وَ شِفَاءُ مَرَضِ أَجْسَادِكُمْ، وَ صَلاَحُ فَسَادِ صُدُورِكُمْ، وَ طُهُورُ دَنَسِ أَنْفُسِكُمْ، وَ جَلاَءُ عَشَا أَبْصَارِكُمْ، وَ أَمْنُ فَزَعِ جَأْشِكُمْ، وَ ضِيَاءُ سَوَادِ ظُلْمَتِكُمْ. فَاجْعَلُوا طَاعَةَ اللَّهِ شِعَاراً دُونَ دِثَارِكُمْ، وَ دَخِيلاً دُونَ شِعَارِكُمْ، وَ لَطِيفاً بَيْنَ أَضْلاَعِكُمْ، وَ أَمِيراً فَوْقَ أُمُورِكُمْ، وَ مَنْهَلاً لِحِينِ وُرُودِكُمْ، وَ شَفِيعاً لِدَرَكِ طَلِبَتِكُمْ،وَ جُنَّةً لِيَوْمِ فَزَعِكُمْ، وَ مَصَابِيحَ لِبُطُونِ قُبُورِكُمْ، وَ سَكَناً لِطُولِ وَحْشَتِكُمْ، وَ نَفَساً لِكَرْبِ مَوَاطِنِكُمْ. فَإِنَّ طَاعَةَ اللَّهِ حِرْزٌ مِنْ مَتَالِفَ مُكْتَنِفَةٍ، وَ مَخَاوِفَ مُتَوَقَّعَةٍ، وَ أُوَارِ نِيرَانٍ مُوقَدَةٍ فَمَنْ أَخَذَ بِالتَّقْوَى عَزَبَتْ عَنْهُ الشَّدَائِدُ بَعْدَ دُنُوِّهَا، وَ احْلَوْلَتْ لَهُ الْأُمُورُ بَعْدَ مَرَارَتِها، وَ انْفَرَجَتْ عَنْهُ الْأَمْوَاجُ بَعْدَ تَرَاكُمِهَا، وَ أَسْهَلَتْ لَهُ الصِّعَابُ بَعْدَ اِنْصَابِهَا، وَ هَطَلَتْ عَلَيْهِ الْكَرَامَةُ بَعْدَ قُحُوطِهَا، وَ تَحَدَّبَتْ عَلَيْهِ الرَّحْمَةُ بَعْدَ نُفُورِهَا، وَ تَفَجَّرَتْ عَلَيْهِ النِّعَمُ بَعْدَ نُضُوبِهَا، وَ وَبَلَتْ عَلَيْهِ الْبَرَكَةُ بَعْدَ إِرْذَاذِهَا.
فَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي نَفَعَكُمْ بِمَوْعِظَتِهِ، وَ وَعَظَكُمْ، بِرِسالَتِهِ، وَ امْتَنَّ عَلَيْكُمْ بِنِعْمَتِهِ. فَعَبِّدُوا أَنْفُسَكُمْ لِعِبَادَتِهِ، وَاخْرُجُوا إِلَيْهِ مِنْ حَقِّ طَاعَتِهِ.
فضل الاسلام
ثُمَّ إِنَّ هذَا الْإِسْلاَمَ دِينُ اللَّهِ الَّذِي اصْطَفَاهُ لِنَفْسِهِ، وَ اصْطَنَعَهُ عَلَى عَيْنِهِ، وَ أَضْفَاهُ خِيَرَةَ خَلْقِهِ، وَ أَقَامَ دَعَائِمَهُ عَلَى مَحَبَّتِهِ. أَذَلَّ الْأَدْيَانَ بِعِزَّتِهِ، وَ وَضَعَ الْمِلَلَ بِرَفْعِهِ، وَ أَهَانَ أَعْدَاءَهُ بِكَرَامَتِهِ، وَ خَذَلَ مُحَادِّيهِ بِنَصْرِهِ، وَ هَدَمَ أَرْكَانَ الضَّلاَلَةِ بِرُكْنِهِ. وَ سَقَى مَنْ عَطِشَ مِنْ حِيَاضِهِ، وَ أَتْأَقَ الْحِيَاضَ بِمَواتِحِهِ. ثُمَّ جَعَلَهُ لاَ انْفِصَامَ لِعُرْوَتِهِ، وَ لاَ فَكَّ لِحَلْقَتِهِ، وَ لاَ انْهِدَامَ لِأَساسِهِ، وَ لاَ زَوَالَ لِدَعَائِمِهِ، وَ لاَ انْقِلاَعَ لِشَجَرَتِهِ، وَ لاَ انْقِطَاعَ لِمُدَّتِهِ، وَ لاَ عَفَاءَ لِشَرَائِعِهِ،وَ لاَ جَذَّ لِفُرُوعِهِ، وَ لاَ ضَنْكَ لِطُرُقِهِ، وَلاَ وُعُوثَةَ لِسُهُولَتِهِ، وَ لاَ سَوَادَ لِوَضَحِهِ، وَ لاَ عِوَجَ لِانْتِصَابِهِ، وَ لاَ عَصَلَ فِي عُودِهِ، وَ لاَ وَعَثَ لِفَجِّهِ، وَ لاَ انْطِفَاءَ لِمَصَابِيحِهِ، وَ لاَ مَرَارَةَ لِحَلاَوَتِهِ. فَهُوَ دَعَائِمُ أَسَاخَ فِي الْحَقِّ أَسْنَاخَهَا، وَ ثَبَّتَ لَهَا أَسَاسَهَا، وَ يَنَابِيعُ غَزُرَتْ عُيُونُهَا، وَ مَصَابِيحُ شَبَّتْ نِيراَنُهَا؛ وَ مَنَارٌ اقْتَدَى بِها سُفَّارُهَا، وَ أَعْلاَمٌ قُصِدَ بِهَا فِجَاجُهَا، وَ مَنَاهِلُ رُوِيَ بِهَا وُرَّادُهَا. جَعَلَ اللَّهُ فِيهِ مُنْتَهَى رِضْوَانِهِ، وَ ذِرْوَةَ دَعَائِمِهِ، وَ سَنَامَ طَاعَتِهِ؛ فَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ وَثِيقُ الْأَرْكانِ، رَفِيعُ الْبُنْيَانِ، مُنِيرُ الْبُرْهَانِ، وَ مُضِيءُ النِّيرَانِ، عَزِيزُ السُّلْطَانِ، مُشْرِفُ الْمَنَارِ، مُعْوِزُ الْمَثَارِ. فَشَرِّفُوهُ وَ اتَّبِعُوهُ، وَ أَدُّوا إِلَيْهِ حَقَّهُ، وَضَعُوهُ مَوَاضِعَهُ.
الرسول الاعظم
ثُمَّ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ بَعَثَ مُحَمَّداًصلى الله عليه وآله وسلم بِالْحَقِّ حِينَ دَنَا مِنَ الدُّنْيَا الْاِنْقِطَاعُ، وَ أَقْبَلَ مِنَ الْآخِرَةِ الْاِطِّلاَعُ،وَ أَظْلَمَتْ بَهْجَتُهَا بَعْدَ إِشْرَاقٍ، وَ قَامَتْ بِأَهْلِهَا عَلَى سَاقٍ، وَ خَشُنَ مِنْهَا مِهَادٌ، وَ أَزِفَ مِنْهَا قِيَادٌ، فِي انْقِطَاعٍ مِنْ مُدَّتِهَا، وَاقْتِرَابٍ مِنْ أَشْرَاطِهَا، وَ تَصَرُّمٍ مِنْ أَهْلِهَا، وَ انْفِصَامٍ مِنْ حَلْقَتِهَا، وَ انْتِشَارٍ مِنْ سَبَبِهَا، وَ عَفَاءٍ مِنْ أَعْلاَمِهَا، وَ تَكَشُّفٍ مِنْ عَوْرَاتِهَا، وَ قِصَرٍ مِنْ طُولِها.
جَعَلَهُ اللَّهُ بَلاَغاً لِرِسَالَتِهِ، وَ كَرَامَةً لِأُمَّتِهِ، وَ رَبِيعاً لِأَهْلِ زَمَانِهِ،وَ رِفْعَةً لأَعْوَانِهِ، وَ شَرَفاً لأَنْصَارِهِ.
القرآن الكريم
ثُمَّ أَنْزَلَ عَلَيْهِ الْكِتَابَ نُوراً لاَ تُطْفَأُ مَصَابِيحُهُ، وَ سِرَاجاً لاَ يَخْبُو تَوَقُّدُهُ، وَ بَحْراً لاَ يُدْرَكُ قَعْرُهُ، وَ مِنْهَاجاً لاَ يُضِلُّ نَهْجُهُ،وَ شُعَاعاً لاَ يُظْلِمُ ضَوْءُهُ، وَ فُرْقَاناً لاَ يَخْمَدُ بُرْهَانُهُ، وَ تِبْيَاناً لاَ تُهْدَمُ أَرْكَانُهُ. وَ شِفَاءً لاَ تُخْشَى أَسْقَامُهُ، وَ عِزًّا لاَ تُهْزَمُ أَنْصَارُهُ،وَ حَقًّا لاَ تُخْذَلُ أَعْوَانُهُ. فَهُوَ مَعْدِنُ الْإِيَمانِ وَ بُحْبُوحَتُهُ، وَ يَنَابِيعُ الْعِلْمِ وَ بُحُورُهُ، وَ رِيَاضُ الْعَدْلِ وَ غُدْرَانُهُ، وَ أَثَافِيُّ الْإِسْلامِ وَ بُنْيَانُهُ، وَ أَوْدِيَةُ الْحَقِّ وَ غِيطَانُهُ. وَ بَحْرٌ لاَ يَنْزِفُهُ الْمُسْتَنْزِفُونَ، وَ عُيُونٌ لاَ يُنْضِبُهَا الْمَاتِحُونَ وَ مَنَاهِلُ لاَ يُغِيضُهَا الْوَارِدُونَ، وَ مَنَازِلُ لاَ يَضِلُّ نَهْجَهَا الْمُسَافِرُونَ، وَ أَعْلاَمٌ لاَ يَعْمَى عَنْهَا السَّائِرُونَ، وَ آكامٌ لاَ يَجُوزُ عَنْهَا الْقَاصِدُونَ.
جَعَلَهُ اللَّهُ رِيًّا لِعَطَشِ الْعُلَمَاءِ وَ رَبِيعاً لِقُلُوبِ الْفُقَهَاءِ، وَ مَحَاجَّ لِطُرُقِ الصُّلَحَاءِ، وَ دَوَاءً لَيْسَ بَعْدَهُ دَاءٌ، وَ نُوراً لَيْسَ مَعَهُ ظُلْمَةٌ، وَ حَبْلاً وَثِيقاً عُرْوَتُهُ، وَ مَعْقِلاً مَنِيعاً ذِرْوَتُهُ، وَ عِزًّا لِمِنِ تَوَلاَّهُ، وَ سِلْماً لِمَنْ دَخَلَهُ، وَ هُدًى لِمَنِ انْتَمَّ بِهِ، وَ عُذْراً لِمَنْ انْتَحَلَهُ، وَ بُرْهَاناً لِمَنْ تَكَلَّمَ بِهِ، وَ شَاهِداً لِمَنْ خَاصَمَ بِهِ، وَ فَلْجاً لِمَنْ حَاجَّ بِهِ، وَ حَامِلاً لِمَنْ حَمَلَهُ، وَ مَطِيَّةً لِمَنْ أَعْمَلَهُ، وَ آيَةً لِمَنْ تَوَسَّمَ،وَ جُنَّةً لِمَنْ اسْتَلْأَمَ. وَ عِلْماً لِمَنْ وَعَى، وَ حَدِيثاً لِمَن رَوَى، وَ حُكْماً لِمَنْ قَضَى.
