Staza rječitosti, govor 194. Hvaljenje Boga, savjetovanje o svjesnosti Boga i pojedinosti o Danu sudnjem.
Neka je hvala Bogu Koji je pokazao tragove takve vlasti Svoje i slavu uzvišenosti Svoje kroz čuda moći Svoje koja zablješćuju zjenice očne i priječe razume od procjene zbilje svojstava Njegovih. Svjedočim da nema boga osim Boga svjedočenjem vjerovanja i uvjerenja čvrstog, iskrenosti i potčinjenosti. I svjedočim da je Muhammed rob Njegov i Poslanik Njegov, kojeg je On izaslao kada su znaci Upute bili zameteni i pravci vjere izbrisani. I on je iznio istinu potpunu, savjetovao ljude, uputio ih ispravnosti i naložio im da budu umjereni – neka su blagoslovi i mir Božiji na nj i na potomke njegove!
Znajte, o robovi Božiji, da vas On nije stvorio uzalud, niti vas je ništavnosti prepustio. On zna razmjeru blagodati Svojih i količinu dobročinstva Svoga prema vama. Zato, molite pobjedu od Njega i tražite uspjeh od Njega. Prosite pred Njim i tražite darove Njegove. Nikakav zastor vas ne skriva od Njega, niti su za Njega zatvorena ikakva vrata ispred vas. On je zaista na mjestu svakom, u trenu svakom i vremenu svakom. On je s čovjekom i džinom svakim. Davanje Ga ne okrnjuje. Darovanje Mu ne uzrokuje umanjivanje. Onaj koji traži ne može Ga istrošiti, a dobročinstvo Ga ne može iscrpiti.
Osoba nijedna ne može odvratiti Njegovu pažnju od druge, glas nijedan Ga ne odbija od glasa drugoga i dar nijedan Ga ne može spriječiti da odbije dar drugi. Srdžba Ga ne priječi od milosti, a milost Ga ne ometa u kažnjavanju. Skrivenost Njegova ne skriva vidljivost Njegovu, a vidljivost Njegova ne onemogućava Ga u skrivenosti. On je blizu, ali istodobno daleko. On je visoko, ali istovremeno i nisko. On je vidljiv, ali također i skriven. On je skriven, ali ipak jasan. On nagrađuje, a On nije nagrađivan. On nije stvorio stvorove poslije smišljanja, niti zatražio pomoć njihovu uslijed umora. Oporučujem vam, o robovi Božiji, da budete svjesni Boga, jer je to uzda i oslonac glavni. Držite se zato čvrsto članaka toga i prihvatite se istina njegovih, pa će vas to odvesti u prebivališta ugodnosti, mjesta udobnosti, tvrđave sigurnosti i kuće časti, na dan kada će oči biti ukočene u užasu, kada će tama postojati svuda unaokolo, kada će stado deva koje nose mlade od deset mjeseci ostati bez čobana. Tada će biti puhnuto u rog, pa će živo biće svako umrijeti, glas svaki bit će prigušen, oholi i uobraženi bit će uniženi, planine visoke i stijene tvrde bit će smrvljene tako da će tvrdo kamenje njihovo biti rasuto u pijesak a osnove njihove sravnjene. Tada neće biti posrednika da posreduje, niti prijatelja da obrani, niti isprike koja bi mogla koristiti.
Preveli: Rusmir Mahmutćehajić i Mehmedalija Hadžić
وَ مِنْ خُطبَةٍ لَهُعليه السلام
يحمداللَّه و يثني على نبيه و يعظ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَظْهَرَ مِنْ آثَارِ سُلْطَانِهِ، وَ جَلالِ كِبْرِيَائِهِ مَا حَيَّرَ مُقَلَ الْعُيُونِ مِنْ عَجَائِبِ قُدْرَتِهِ، وَ رَدَعَ خَطَرَاتِ هَمَاهِمِ النُّفُوسِ عَنْ عِرْفَانِ كُنْهِ صِفَتِهِ.
الشهادتان
وَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ، شَهَادَةَ إِيمانٍ وَ إِيقَانٍ، وَ إِخْلاَصٍ وَ إِذْعَانٍ. وَ أَشْهَدُ أَنَّ محَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، أَرْسَلَهُ وَ أَعْلاَمُ الْهُدَى دَارِسَةٌ، وَ مَنَاهِجُ الدِّينِ طَامِسَةٌ، فَصَدَعَ بِالْحَقِّ؛ وَ نَصَحَ لِلْخَلْقِ، وَ هَدَى إِلَى الرُّشْدِ، وَ أَمَرَ بِالْقَصْدِ، صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سلم.
العظة
وَ اعْلَمُوا، عِبَادَ اللَّهِ، أَنَّهُ لَمْ يَخْلُقْكُمْ عَبَثاً، وَ لَمْ يُرْسِلْكُمْ هَمَلاً، عَلِمَ مَبْلَغَ نِعَمِهِ عَلَيْكُمْ، وَ أَحْصَى إِحْسَانَهُ إِلَيْكُمْ، فَاسْتَفْتِحُوهُ، وَ اسْتَنْجِحُوهُ، وَ اطْلُبُوا إِلَيْهِ وَ اسْتَمْنِحُوهُ، فَما قَطَعَكُمْ عَنْهُ حِجَابٌ، وَ لاَ أُغْلِقَ عَنْكُمْ دُونَهُ بَابٌ، وَ إِنَّهُ لَبِكُلِّ مَكَانٍ، وَ فِي كُلِّ حِينٍ وَ أَوَانٍ، وَ مَعَ كُلِّ إِنْسٍ وَ جَانٍّ؛ لاَ يَثْلِمُهُ الْعَطَاءُ، وَ لاَ يَنْقُصُهُ الْجِبَاءُ، وَ لاَ يَسْتَنْفِدُهُ سَائِلٌ، وَ لاَ يَسْتَقْصِيهِ نَائِلٌ، وَ لاَ يَلْوِيهِ شَخْصٌ عَنْ شَخْصٍ، وَ لاَ يُلْهِيهِ صَوْتٌ عَنْ صَوْتٍ، وَ لاَ تَحْجُزُهُ هِبَةٌ عَنْ سَلْبٍ، وَ لاَ يَشْغَلُهُ غَضَبٌ عَنح رَحْمَةٍ، وَ لاَ تُولِهُهُ رَحْمَةٌ عَنْ عِقَابٍ، وَ لاَ يُجِنُّهُ الْبُطُونُ عَنِ الظُّهُورِ، وَ لاَ يَقْطَعُهُ الظُّهُورُ عَنِ الْبُطُونِ. قَرُبَ فَنَأَى، وَ عَلاَ فَدَنَا، وَ ظَهَرَ فَبَطَنَ، وَ بَطَنَ فَعَلَنَ، وَدَانَ وَ لَمْ يُدَنْ، لَمْ يَذْرَإِ الْخَلْقَ بِاحْتِيَالٍ، وَ لاَ اسْتَعَانَ بِهِمْ لِكَلالٍ.
أُوصِيكُمْ، عِبَادَ اللَّهِ، بِتَقْوَى اللَّهِ، فَإِنَّها الزِّمامُ وَ الْقِوَامُ، فَتَمَسَّكُوا بِوَثَائِقِها، وَ اعْتَصِمُوا بِحَقَائِقِهَا، تَؤُلْ بِكُمْ إِلَى أَكْنَانِ الدَّعَةِ وَ أَوْطَانِ السَّعَةِ، وَ مَعَاقِلِ الْحِرْزِ وَ مَنَازِلِ الْعِزِّ، فِي يَوْمٍ تَشْخَصُ فِيهِ الْأَبْصَارُ، وَ تُظْلِمُ لَهُ الْأَقْطَارُ، وَ تُعَطَّلُ فِيهِ صُرُومُ الْعِشَارِ. وَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ، فَتُزْهَقُ كُلُّ مُهْجَةٍ، وَ تَبْكَمُ كُلُّ لَهْجَةٍ، وَ تُذَلُّ الشُّمُّ الشَّوَامِخُ، وَالصُّمُّ الرَّوَاسِخُ، فَيَصِيرُ صَلْدُهَا سَرَاباً رَقْرَقاً، وَ مَعْهَدُهَا قَاعاً سَمْلَقاً، فَلا شَفِيعٌ يَشْفَعُ، وَ لاَ حَمِيمٌ يَنْفَعُ، وَ لاَ مَعْذِرَةٌ تَدْفَعُ.