Staza rječitosti, govor 151.
O veličini i svojstvima Boga. Dio govora istog o predvodnicima u vjeri.
Neka je hvala Bogu Koji stvaranjem Svojim upućuje na jestost Svoju, na vječnost Svoju bez početka novinom stvaranja Svoga i na to da Mu ništa nije slično preko sličnosti stvorova Njegovih. Osjetila Ga ne mogu doseći i zavjese zastrijeti s obzirom na razlike između Stvoritelja i stvorenog, Ograničitelja i ograničenog i Hranitelja i hranjenog.
On je Jedan, ali ne u smislu prvog u brojanju. Stvoritelj je, ali ne kroz kretanje i trud. On sve čuje, ali ne pomoću osjetila tjelesnog. On sve vidi, ali ne rastvaranjem kapaka očnih. Prisutan je, ali ne ticanjem. Odvojen je, ali ne mjerom udaljenosti. Vidljiv je, ali ne viđenjem. I skriven je, ali ne sićušnošću. On je odvojen od stvari zato što ih potčinjava i ima moć nad njima, dok su stvari odvojene od Njega uslijed njihove podložnosti Njemu i njihovog okretanja Njemu.
Onaj koji Ga opisuje – ograničava Ga. Onaj koji Ga ograničava -označava Ga brojem. Onaj koji Ga označava brojem – odbija vječnost Njegovu. Onaj koji kaže “Kako?” – traži opis za Nj. Onaj koji kaže “Gdje?” – određuje Mu mjesto. On je Znalac, makar ne postojalo išta da bude znano. On je Uzdržavatelj, makar ne postojalo išta da bude uzdržavano. On je Moćan, makar ne postojalo išta da bude nadvladano.
Onaj koji se diže – digao se. Onaj koji obasjava – zasjao je. Onaj koji se pojavljuje – pojavio se. A onaj koji je iskrivljen – ispravljen je. Allah je narod jedan zamijenio drugim i dan jedan drugim. Mi smo čekali te promjene kao što sušom pogođeni iščekuje kišu. Doista imami su namjesnici Božiji nad stvorovima Njegovim i znalci Njegovi robovima Njegovim. Neće ući u Džennet niko, osim onoga koji ih zna i kojeg oni znaju. I neće ući u Džehennem niko, osim onog koji ih ne zna i kojega oni ne znaju.
Allah Uzvišeni vas je doista odlikovao islamom i izabrao vas za nj. To je zato jer je on ime za izbavljenje i sabiranje časti. Allah Uzvišeni je izabrao put njegov i obznanio dokaze njegove kroz javno znanje i izreke tajne. Začudnosti njegove nisu iscrpive i ushitnosti njegove ne prestaju. U njemu su blagodati cvjetajuće i svjetiljke za tminu. Dobra se otvaraju samo ključima njegovim, a tmine se rastjeruju samo svjetiljkama njegovim. Allah je zaštitio nedostupna mjesta njegova i dopustio ispašu na pašnjacima njegovim. U njemu je lijek za ozdravljenje onome koji traži lijek i potpora za onoga koji potporu traži.
Preveli: Rusmir Mahmutćehajić i Mehmedalija Hadžić
وَ مِنْ خُطبَةٍ لهُعليه السلام
في صفات اللَّه جل جلاله، و صفات أئِمَة الدين
الْحَمْدُ لِلَّهِ الدَّالِّ عَلَى وُجُودِهِ بِخَلْقِهِ، وَ بِمُحْدَثِ خَلْقِهِ عَلَى أَزَلِيَّتِهِ؛ وَ بِاشْتِبَاهِهِمْ عَلَى أَنْ لَا شَبَهَ لَهُ. لَا تَسْتَلِمُهُ الْمَشَاعِرُ، وَ لَا تَحْجُبُهُ السَّوَاتِرُ، لاِفْتِرَاقِ الصَّانِعِ وَالْمَصْنُوعِ،وَ الْحَادِّ وَ الْمحْدُودِ، وَ الرَّبِّ وَ الْمَرْبُوبِ؛ الْأَحَدِ بِلَا تَأْوِيلِ عَدَدٍ، وَ الْخَالِقِ لَا بِمَعْنَى حَرَكَةٍ وَ نَصَبٍ، وَ السَّمِيعِ لَا بِأَدَاةٍ، وَ الْبَصِيرِ لَا بِتَفْرِيقِ آلَةٍ، وَ الشَّاهِدِ لَا بِمُمَاسَّةٍ، وَ الْبَائِنِ لَا بِتَرَاخِي مَسَافَةٍ، وَ الظَّاهِرِ لَا بِرُؤْيَةٍ، وَالْبَاطِنِ لَا بِلَطَافَةٍ. بَانَ مِنَ الْأَشْيَاءِ بِالْقَهْرِ لَهَا، وَ الْقُدْرَةِ عَلَيْهَا، وَ بَانَتِ الْأَشْيَاءُ مِنْهُ بِالْخُضُوعِ لَهُ، وَ الرُّجُوعِ إِلَيْهِ. مَنْ وَصَفَهُ فَقَدْ حَدَّهُ، وَ مَنْ حَدَّهُ فَقَدْ عَدَّهُ، وَ مَنْ عَدَّهُ فَقَدْ أَبْطَلَ أَزَلَهُ، وَ مَنْ قَالَ: »كَيْفَ«فَقَدِ اسْتَوْصَفَهُ، وَ مَنْ قَالَ: »أَيْنَ«فَقَدْ حَيَّزَهُ. عَالِمٌ إِذْ لَا مَعْلُومٌ، وَ رَبٌّ إِذْ لَا مَرْبُوبٌ، وَ قَادِرٌ إِذْ لَا مَقْدُورٌ.
أئمة الدين
منهَا: قَدْ طَلَعَ طَالِعٌ، وَ لَمَعَ لَامِعٌ، وَلَاحَ لَائِحٌ، وَ اعْتَدَلَ مَائِلٌ. وَ اسْتَبْدَلَ اللَّهُ بِقَوْمٍ قَوْماً، وَ بِيَوْمٍ يَوْماً؛ وَ انْتَظَرْنَا الْغِيَرَ انْتِظَارَ الُْمجْدِبِ الْمَطَرَ. وَ إِنَّمَا الْأَئِمَّةُ قُوَّامُ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ، وَ عُرَفَاؤُهُ عَلَى عِبَادِهِ؛ وَ لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلاَّ مَنْ عَرَفَهُمْ وَ عَرَفُوهُ، وَ لَا يَدْخُلُ النَّارَ إِلاَّ مَنْ أَنْكَرَهُمْ وَ أَنْكَرُوهُ. إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى خَصَّكُمْ بِالْإِسْلَامِ وَ اسْتَخْلَصَكُمْ لَهُ، وَ ذلِكَ لِأَنَّهُ اسْمُ سَلَامَةٍ، وَ جِمَاعُ كَرَامَةٍ. اصْطَفَى اللَّهُ تَعَالَى مَنْهَجَهُ، وَ بَيَّنَ حُجَجَهُ، مِنْ ظَاهِرِ عِلْمٍ، وَ بَاطِنِ حِكَمٍ. لَا تَفْنَى غَرَائِبُهُ، وَ لَا تَنْقَضِي عَجَائِبُهُ. فِيهِ مَرَابِيعُ النِّعَمِ، وَ مَصَابِيحُ الظُّلَمِ. لَا تُفْتَحُ الْخَيْرَاتُ إِلاَّ بِمَفَاتِيحِهِ، وَ لَا تُكْشَفُ الظُّلُمَاتُ إِلاَّ بِمَصَابِيحِهِ. قَدْ أَحْمَى حِمَاهُ، وَ أَرْعَى مَرْعَاهُ. فِيهِ شِفَاءُ الْمُسْتَشْفِي الْمُشْتَفِي، وَ كِفَايَةُ الْمُكْتَفِي.
