Staza rječitosti, govor 96. Opominjanje drugova njegovih. O Kući Vjerovjesnika Časnog.
Iako Allah daje vrijeme tlačitelju, kazna Njegova ga neće poštedjeti. On ga motri iz zasjede na prolazu puta njegova i s mjesta gdje se grlo steže.
Tako mi Onoga u Čijoj vlasti je život moj, ti će vas ljudi nadjačati ne zato što imaju pravo veće od vas nego zato što žure prema krivdi s predvodnikom njihovim a vi kasnite s pravom mojim. Narodi se plaše nasilja vladara svojih, dok se ja bojim nasilja podanika svojih.
Pozivao sam vas u džihad, ali niste pristupili. Opominjao sam vas, ali niste slušali. Pozivao sam vas tajno kao i javno, ali se niste odazvali. Dao sam vam savjet iskren, ali niste prihvatili. Jesu li prisutni kao odsutni, i robovi kao gospodari? Izlažem vam mudrosti, ali bježite od njih i savjetujem vas savjetom dalekosežnim, ali se razlazite daleko od njega. Podstičem vas na džihad protiv nasilnika, ali, prije nego što dovršim govor svoj, vidim vas da se udaljavate kao sinovi Sabe. Vraćate se mjestima svojim i zavaravate jedni druge savjetima svojim. Ispravim vas ujutro, ali mi se vraćate uvečer iskrivljeni kao luk. Uspravitelj je postao umoran, a ono što uspravlja uspraviti se ne može.
O oni čija su tijela prisutna, ali pameti odsutne, čije su želje raspršene, i čiji su vladari s njima na kušnji! Drug vaš pokorava se Bogu, ali se vi ne pokoravate njemu, dok se predvodnik Sirijaca ne pokorava Bogu, ali se oni pokoravaju njemu. Boga mi, želio bih se zamijeniti s Muavijom, poput dinara s dirhemima, tako da on uzme od mene desetoricu vas, a meni da jednog od njih.
O stanovnici Kufe, s vama sam iskusio troje i još dvoje: gluhi ste, iako imate uši, nijemi, iako govorite, te slijepi, iako imate oči. Niti ste pomagači iskreni u borbi, niti braća pouzdana u nevolji. Nek vam ruke zemljom budu zaprljane! O prilike deva čiji su čobani nestali! Kad god su skupljene s jedne, rasture se s druge strane. Boga mi, kao da vas vidim da ćete, ako rat postane žestok i boj se potpuno razmaše, pobjeći od sina Ebu Talibova i rastvoriti se poput žene pri porodu. Doista sam ja s uputom jasnom od Gospodara moga i na putu Vjerovjesnika moga. Na putu sam pravom, koji slijedim ispravno.
Pazite na članove porodice Vjerovjesnika vašeg. Stalno se držite puta njihova. Slijedite korake njihove zato što vas nikada neće ostaviti izvan poduke i nikada baciti u propast. Ako oni sjede, sjedite i vi, a ako se oni podignu, podignite se i vi. Ne idite ispred njih, budući da biste tako zalutali. Ne zaostajte iza njih, kako ne biste tako propali.
Vidio sam drugove Muhammeda – neka je blagoslov Božiji na nj i na porodicu njegovu! – ali nisam našao nikog da im sliči. Oni su započinjali dan s prašinom na kosi i licu, a provodili noć na sedždi i stojeći u molitvi. Spuštali su čela i lica. Sa sjećanjem oživljenja svoga činilo se kao da stoje na žeravici. Izgledalo je da su im među očima biljezi poput koljena kozijih od sedždi dugih. Kada se spomene Allah, oči njihove obilno teku sve dok se ovratnici košulja njihovih ne namoče. Oni drhte u strahu od kazne i nadi u nagradu, kao što drvo podrhtava u danu vjetra olujnog.
Preveli: Rusmir Mahmutćehajić i Mehmedalija Handžić
وَمِنْ خُطبَةٍ لهُعليه السلام
في أصحابه و أصحاب رسول اللَّه
اصحاب علي
وَ لِئنْ أَمْهَلَ الظَّالِمَ فَلَنْ يَفُوتَ أَخْذُهُ، وَ هُوَ لَهُ بِالْمِرْصَادِ عَلَى مَجَازِ طَرِيقِهِ، وَ بِمَوْضِعِ الشَّجَى مِنْ مَسَاغِ ريقِهِ. أَمَا وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ؛ لَيَظْهَرَنَّ هؤُلاَءِ الْقَوْمُ عَلَيْكُمْ، لَيْسَ لِأَنَّهُمْ أَوْلَى بِالْحَقِّ مِنْكُمْ، وَ لكِنْ لِإِسْرَاعِهِمْ إِلَى بَاطِلِ صَاحِبِهِمْ، وَ إِبْطَائِكُمْ عَنْ حَقِّي. وَلَقَدْ أَصْبَحَتِ الْأُمَمُ تَخَافُ ظُلْمَ رُعَاتِها، وَ أَصْبَحْتُ أَخَافُ ظُلْمَ رَعِيَّتي. اسْتَنْفَرْتُكُمْ لِلْجِهَادِ فَلَمْ تَنْفِرُوا، وَ أَسْمَعْتُكُمْ فَلَمْ تَسْمَعُوا، وَ دَعَوْتُكُمْ سِرًّا وَجَهْرَا فَلَمْ تَسْتَجِيبُوا، وَ نَصَحْتُ لَكُمْ فَلَمْ تَقْبَلُوا، أَشُهُودٌ كَغُيَّابٍ، وَ عَبِيدٌ كَأَرْبابٍ! أَتْلُو عَلَيْكُمُ الْحِكَمَ فَتَنْفِرُونَ مِنْهَا، وَ أَعِظُكُمْ بِالْمَوْعِظَةِ الْبَالِغَةِ فَتَتَفَرَّقُونَ عَنْهَا، وَ أَحُثُّكُمْ عَلَى جِهَادِ أَهْلِ الْبَغْيِ فَمَا آتِي عَلَى آخِرِ قَوْلي حَتَّى أَرَاكُمْ مُتَفَرِّقِينَ أَيَادِي سَبَا. تَرْجُِونَ إِلَى مَجَالِسِكُمْ وَ تَتَخَادَعُونَ عَنْ مَوَاعِظِكُمْ، أُقَوِّمُكُمْ غُدْوَةً، وَ تَرْجِعُونَ إِلَيَّ عَشِيَّةً، كَظَهْرِ الْحَنِيَّةِ عَجَزَ الْمُقَوِّمُ، وَ أَعْضَلَ الْمُقَوَّمُ.
أَيُّهَا الْقَوْمُ الشَّاهِدَةُ أَبْدَانُهُمْ، الْغَائِبَةُ عَنْهُمْ عُقُولُهُمْ، الُمخْتَلِفَةُ أَهْوَاؤُهُمْ، الْمُبْتَلَى بِهِمْ أُمَرَاؤُهُمْ. صَاحِبُكُمْ يُطِيعُ اللَّهَ وَ أَنْتُمْ تَعْصُونَهُ، وَ صَاحِبُ أَهْلِ الشَّامِ يَعْصِي اللَّهَ وَ هُمْ يُطِيعُونَهُ. لَوَدِدْتُ وَ اللَّهِ أَنّ مُعَاوِيَةَ صَارَفَني بِكُمْ صَرْفَ الدِّينَارِ بِالدِّرْهَمِ، فَأَخَذَ مِنِّي عَشَرَةً مِنْكُمْ وَ أَعْطَانِي رَجُلاً مِنْهُمْ.
يَا أَهْلَ الْكُوفَةِ، مُنِيتُ مِنْكُمْ بِثَلاَثٍ وَ اثْنَتَيْنِ: صُمٌّ ذَوُو أَسْمَاعٍ، وَ بُكمٌ ذَوُو كَلامٍ، وَ عُمْيٌ ذَوُو أَبْصَارٍ، لاَ أَحْرَارُ صِدْقٍ عِنْدَ اللِّقَاءِ وَ لاَ إِخْوَانُ ثِقَةٍ عِنْدَ البَلاءِ! تَرِبَتْ أَيْدِيكُمْ! يَا أَشْبَاهَ الْأبِلِ غَابَ عَنْهَا رُعَاتُهَا! كُلَّمَا جُمِعَتْ مِنْ جَانِبٍ تَفَرَّقَتْ مِنْ آخَرَ، وَ اللَّهِ لَكَأَنِّي بِكُمْ فِيَما إِخَالُكُمْ: أَلَّوْحَمِسَ الْوَغَى، وَ حَمِيَ الضِّرَابُ، وَ قَدِ انْفَرَجْتُمْ عَنِ ابْنِ أَبِي طَالِبٍ انْفِرَاجَ الْمَرْأَةِ عَنْ قُبُلِهَا. وَ إِنِّي لَعَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي، وَ مِنْهَاجٍ مِنْ نَبِيِّي، وَ إِنِّي لَعَلَى الطَّرِيقِ الْوَاضِحِ أَلْقُطُهُ لَقْطاً.
اصحاب رسول اللَّه
اُنْظُرُوا أَهْلَ بَيْتِ نَبِيِّكُمْ فَالْزَمُوا سَمْتَهُمْ، وَاتَّبِعُوا أَثَرَهُمْ، فَلَنْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ هُدًى، وَ لَنْ يُعِيدُوكُمْ فِي رَدًى، فَإِنْ لَبَدُوا فَالْبُدوا وَ إِنْ نَهَضُوا فَانْهَضُوا. وَ لاَ تَسْبِقُوهُمْ فَتَضِلُّوا، وَ لاَ تَتَأَخَّرُوا عَنْهُمْ فَتَهْلِكُوا. لَقَدْ رَأَيْتُ أَصْحابَ مُحَمَّدٍصلى الله عليه وآله وسلم، فَمَا أَرَى أَحَداً يُشْبِهُهُمْ مِنْكُمْ! لَقَدْ كانُوا يُصْبِحُونَ شُعْثاً غُبْراً؛ وَ قَدْ باتُوا سُجَّداً وَ قِيَاماً، يُرَاوِحُونَ بَيْنَ جِبَاهِهِمْ وَ خُدُودِهِمْ وَ يَقِفُونَ عَلَى مِثْلِ الْجَمْرِ مِنْ ذِكْرِ مَعَادِهمْ! كَأَنَّ بَيْنَ أَعْيُنِهِمْ رُكَبَ الْمِعْزَى مِنْ طُولِ سُجُودِهِمْ! إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ هَمَلَتْ أَعْيُنُهُمْ حَتَّى تَبُلَّ جُيُوبَهُمْ، وَ مَادُوا كَمَا يَمِيدُ الشَّجَرُ يَوْمَ الرِّيحِ الْعَاصِفِ، خَوْفاً مِنَ الْعِقَابِ، وَ رَجَاءً لِلثَّوَاب!
