U predajama se mnogo naglašava i ohrabruje održavanje ove lijepe tradicije i jedan dio toga je sadržan u sljedećoj predaji:
Osoba po imenu Džemil ibn Darradž je ispričala: “Pitao sam Imama Džafera Sadika, mir neka je s njim, o srodnicima u ajetu:
وَ اتَّقُواْ اللهَ الَّذِى تَسَاءَلُونَ بِهِ وَ الأَرْحَامَ
‘…I bojte se Boga, Kojeg u međusobnim traženjima za jamca uzimate, i rodbinske veze ne prekidajte…’ (En-Nisa, 1)
Odgovorio je:
فَقَالَ يعني أَرْحَامُ النَّاسِ إِنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَمَرَ بِصِلَتِهَا وَ عَظَّمَهَا أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللهَ جَعَلَهَا مَعَهُ
“To su rodbinske veze među ljudima. Bog Uzvišeni naredio je da se one njeguju i smatrao je to velikim. Zar ne vidiš da je Bog Uzvišeni to stavio u isti red sa Sobom?”[1]
Rodbinske veze i njihovi pozitivni učinci
1. Produženje životnog vijeka
Jedan od pozitivnih učinaka rodbinskih veza je produženje čovjekovog životnog vijeka i vašu pažnju usmjeravamo ka nekoliko predaja:
Imam Riza, mir neka je s njim, rekao je:
يَكُونُ الرَّجُلُ يَصِلُ رَحِمَهُ فَيَكُونُ قَدْ بَقِيَ مِنْ عُمُرِهِ ثَلَاثُ سِنِينَ فَيُصَيِّرُهَا اللهُ ثَلَاثِينَ سَنَةً وَ يَفْعَلُ اللهُ مَا يَشَاءُ
“Čovjek održava rodbinske veze, a ostalo mu je bilo još tri godine života, pa ih Bog preinači u trideset godina, a Bog čini ono šta hoće.”[2]
U drugoj predaji on također kaže:
مَا نَعْلَمُ شَيْئاً يَزِيدُ فِي الْعُمُرِ إِلَّا صِلَةَ الرَّحِمِ حَتَّى إِنَّ الرَّجُلَ يَكُونُ أَجَلُهُ ثَلَاثَ سِنِينَ فَيَكُونُ وَصُولًا لِلرَّحِمِ فَيَزِيدُ اللهُ فِي عُمُرِهِ ثَلَاثِينَ سَنَةً فَيَجْعَلُهَا ثَلَاثاً وَ ثَلَاثِينَ سَنَةً وَ يَكُونُ أَجَلُهُ ثَلَاثاً وَ ثَلَاثِينَ سَنَةً فَيَكُونُ قَاطِعاً لِلرَّحِمِ فَيَنْقُصُهُ اللهُ ثَلَاثِينَ سَنَةً وَ يَجْعَلُ أَجَلَهُ إِلَى ثَلَاثِ سِنِينَ
“Ne znamo da išta drugo produžuje život kao održavanje rodbinskih veza, toliko da čovjeku kojem su od života preostale tri godine, pa on veze rodbinske održavao bude, Bog produži život za još trideset godina pa mu da vijek životni od trideset i tri godine. A onome kojem su od života preostale trideset i tri godine pa on rodbinske veze prekidao bude, Bog život skrati za trideset godina, pa mu da vijek životni od tri godine.”[3]
U drugoj predaji se kaže: “Imam Bakir ili Imam Sadik, mir neka je s njima, rekao je osobi po imenu Mujessir:
عَنْ أَحَدِهِمَا ع قَالَ: قَالَ يَا مُيَسِّرُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ وَصُولًا لِقَرابَتِكَ قُلْتُ نَعَمْ جُعِلْتُ فِدَاكَ لَقَدْ كُنْتُ فِي السُّوقِ وَ أَنَا غُلَامٌ وَ أُجْرَتِي دِرْهَمَانِ وَ كُنْتُ أُعْطِي وَاحِدًا عَمَّتِي وَ وَاحِدًا خَالَتِي فَقَالَ: أَمَا وَ اللهِ لَقَدْ حَضَرَ أَجَلُكَ مَرَّتَيْنِ كُلَّ ذَلِكَ يُؤَخَّرُ
“‘O Mujessire, koliko vidim održavaš veze rodbinske.’ Odgovorio sam: ‘Da, žrtvovao bih se za te! Kao dječak radio sam na pijaci za dva srebrenjaka. Jedan bi davao svojoj tetki po ocu, a drugi svojoj tetki po majci.’ Imam je onda rekao: Tako mi Boga, dva puta ti se smrt bila približila, ali je sve to odgođeno.”[4]
2. Uvećanje opskrbe
Drugi povoljni učinak koji donosi održavanje rodbinskih veza je povećanje čovjekove opskrbe i u vezi s tom činjenicom navest ćemo nekoliko predaja.
Imam Sedžad, mir neka je s njim, prenosi od Poslanika Božijeg, s.a.v.a., da je rekao:
مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَمُدَّ اللهُ فِي عُمُرِهِ وَ أَنْ يَبْسُطَ لَهُ فِي رِزْقِهِ فَلْيَصِلْ رَحِمَهُ…
“Ko god želi da mu Bog produži vijek životni i uveća opskrbu neka održava veze rodbinske …”[5]
U drugoj predaji stoji:
صِلَةُ الرَّحِمِ تَزِيدُ فِي الْعُمْرِ وَ تَنْفِي الْفَقْرِ
“Održavanje rodbinskih veza produžava vijek životni i odbija siromaštvo.”[6]
Također se prenosi da je Imam Sedžad rekao:
مَنْ أحَبَّ أنْ يُوَسَّعَ في رِزْقِهِ وَ يُنْسَئَ لَهُ في أجَلِهِ فَلْيَصِلْ رَحِمَهُ
“Ko želi da mu se opskrba uveća i da mu se smrt odgodi neka održava veze rodbinske.”[7]
3. Očišćenje djela
U nekim predajama ističe se da je jedan od povoljnih učinaka održavanja rodbinskih veza očišćenje izvršenih djela.
Imam Bakir, mir neka je s njim, rekao je:
صِلَةُ الْأَرْحَامِ تُزَكِّي الْأَعْمَالَ وَ تَدْفَعُ الْبَلْوَى وَ تُنْمِي الْأَمْوَالَ وَ تُنْسِئُ لَهُ فِي عُمُرِهِ وَ تُوَسِّعُ فِي رِزْقِهِ وَ تُحَبِّبُ فِي أَهْلِ بَيْتِهِ فَلْيَتَّقِ اللهَ وَ لْيَصِلْ رَحِمَهُ
“Održavanje veza rodbinskih čisti djela, odbija nesreću, umnožava imetak, produžava životni vijek, uvećava opskrbu i čovjeka čini omiljenim u svojoj porodici. Zato se Boga bojte i veze rodbinske održavajte.”[8]
4. Olakšica za obračun na Danu sudnjem
Imam Sadik, mir neka je s njim, rekao je:
صِلَةُ الرَّحِمِ تُهَوِّنُ الْحِسَابَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ هِيَ مَنْسَأَةٌ فِي الْعُمُرِ وَ تَقِي مَصَارِعَ السُّوءَ
“Održavanje rodbinskih veza olakšava polaganje računa na Danu sudnjem, produžava životni vijek i čuva od ružne smrti.”[9]
5. Podizanje gradova
U jednoj predaji Imam Sadik, mir neka je s njim, kaže:
صِلَةُ الرَّحِمِ وَ حُسْنُ الْجِوَارِ يَعْمُرَانِ الدِّيَارَ وَ يَزِيدَانِ فِي الْأَعْمَارِ
“Održavanje rodbinskih veza i lijepo ponašanje prema komšijama podiže gradove i produžava živote.”[10]
6. Održavanje rodbinskih veza je dio vjere
Poslanik Božiji, s.a.v.a., rekao je:
أُوصِي الشَّاهِدَ مِنْ أُمَّتِي وَ الْغَائِبَ مِنْهُمْ وَ مَنْ فِي أَصْلَابِ الرِّجَالِ وَ أَرْحَامِ النِّسَاءِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ أَنْ يَصِلَ الرَّحِمَ وَ إِنْ كَانَتْ مِنْهُ عَلَى مَسِيرَةِ سَنَةٍ فَإِنَّ ذَلِكَ مِنَ الدِّينِ
“Preporučujem prisutnim iz moga ummeta, i onim odsutnim, i onim koji su još u kičmama muškaraca i matericama žena da sve do Dana sudnjeg održavaju rodbinske veze čak i ako budu udaljeni godinu dana putovanja, jer je to uistinu dio vjere.”[11]
Dakle, govorili smo o učincima održavanja rodbinskih veza. A sada ćemo nešto kazati o posljedicama prekidanja rodbinskih veza.
[1] Tefsiru Burhan, sv. 1, str. 338, hadis 1; Tefsiru Nuri-l-sekalejn, sv. 1, str. 437, broj 25; Tefsir Safi, izdanje
Islamije, sv. 1, str. 329.
[2] Usuli Kafi, sv. 2, str. 150, hadis 3.
[3] Isto, str. 152, hadis 17.
[4] Biharu-l-anvar, bejrutsko izdanje, sv. 71, str. 100.
[5] Usuli Kafi, sv. 2, str. 156, hadis 29.
[6] Biharu-l-anvar, bejrutsko izdanje, sv. 71, str. 88.
[7] Miškatu-l-anvar, str. 166.
[8] Usuli Kafi, sv. 2, str. 152, hadis 13.
[9] Biharu-l-anvar, sv. 71, str. 104 i 132; Usuli Kafi, sv. 2, str. 157.
[10] Usuli Kafi, sv. 2, str. 122, hadis 14.
[11] Miškatu-l-anvar, str. 165; Biharu-l-anvar, bejrutsko izdanje, sv. 71, str. 105; Usuli Kafi, sv. 2, str. 151, hadis 5; Mehadždžetu-l-bejda, sv. 3, str. 430.