Savjet o svjesnosti Boga i izviješće o onima koji ostaju zabrinuti smrću, te o prihvaćanju suzdržljivosti. Dio govora istog o isposnicima.
Svijest o Bogu je doista ključ upute, opskrba za svijet budući, oslobođenje od ropstva svakog i izbavljenje od propasti svake. Njome uspijeva onaj koji traži, izbavljuje se onaj koji bježi i postižu se ciljevi.
Zato, radite, jer djelo se uzdiže, pokajanje koristi, molitva čuje, uvjeti su mirni i pera se kreću. Preduhitrite djelima dob živomu koja se mijenja, bolest koja sprječava i smrt koja iznenada ugrabljuje. Smrt će, dakako, okončati užitke vaše, pomutiti strasti vaše i udaljiti ciljeve vaše. Ona je posjetitelj neželjeni, protivnik nepobjedivi i ubojica nekažnjivi. Konopci njezini već su vas sputali, zla njezina vas opkolila, vrh strijele njezine prema vama je upravljen, vlast njezina nad vama moćna, tlačenje njezino nad vama neprekidno, a vjerojatnost da vas promaši sasvim neznatna.
Vrlo brzo bit ćete savladani tminama sjenki njezinih, žestinom bolesti njezinih, mrakom nevolja njezinih, izrazom besmislenim muka njezinih, bolom razaranja njezina, mrklinom obuhvaćanja njezina i neprijatnošću okusa njezina. Izgledat će da vam je pristigla posve iznenada, ušutkavši one koji su vam šaptali, odijelivši skupinu vašu, izbrisavši tragove vaše, opustošivši kuće vaše i poslavši nasljednike vaše da bi dijelili ostavštinu vašu među srodnicima glavnim, koji vam nisu mogli ništa koristiti, ili među bliskim ožalošćenim, koji vas nisu mogli zaštititi, i onima koji se raduju i koji ne tuguju.
Na vama je zato da se trudite, naprežete, opremite sebe, pripravite i opskrbite u kući opskrbe. I neka vas nikako ne zavara život svijeta ovoga kao što je zavarao one prije vas među naraštajima minulim i razdobljima prošlim – one koji su izmuzli mlijeko njegovo, uživali dobra njegova, preživjeli vrijeme dugo i preinačili novo njegovo u staro. Boravišta njihova pretvoriše se u grobove, a imetak u nasljedstvo. Oni ne znaju onoga koji im dolazi, ne obraćaju pažnju na onoga koji ih oplakuje i ne odazivaju se onome koji ih zove. Budite zato vrlo oprezni prema svijetu ovom, jer je nevjeran, lukav i varav, daje i uskraćuje, pokriva odjećom i razodijeva. Blagostanje njegovo ne traje vječno, tegoba njegova ne prestaje, a iskušavanje njegovo ne zastaje.
Oni su ljudi od stanovnika svijeta ovoga, ali nisu stanovnici njegovi budući da su na njemu kao da mu ne pripadaju. U njemu djeluju u skladu s onim šta opažaju i preduhitruju ono čega se boje. Tijela njihova se kreću medu stanovnicima svijeta onoga. Oni vide da žitelji svijeta ovoga pridaju važnost smrti tijela svojih, ali sami pridaju više važnosti smrti srca živih.
Preveli: Rusmir Mahmutćehajić i Mehmedalija Handžić
وَ مِنْ خُطبةٍ لَهُعليه السلام
في مقاصد أخرى
فَإِنَّ تَقْوَى اللَّهِ مِفْتَاحُ سَدَادٍ، وَ ذَخِيرَةُ مَعَادٍ، وَ عِتْقٌ مِنْ كُلِّ مَلَكَةٍ، وَ نَجَاةٌ مِنْ كُلِّ هَلَكَةٍ. بِهَا يَنْجَحُ الطَّالِبُ، وَ يَنْجُو الْهَارِبُ، وَ تُنَالُ الرَّغائِبُ.
فضل العمل
فَاعْمَلُوا وَ الْعَمَلُ يُرْفَعُ، وَ التَّوْبَةُ تَنْفَعُ، وَ الدُّعَاءُ يُسْمَعُ. وَالْحَالُ هَادِئَةٌ، وَ الْأَقْلاَمُ جَارِيَةٌ. وَ بَادِرُوا بِالْأَعْمَالِ عُمْراً نَاكِساً، أَوْ مَرَضاً حَابِساً، أَوْ مَوْتاً خَالِساً. فَإِنَّ الْمَوْتَ هَادِمُ لَذَّاتِكُمْ، وَ مُكَدِّرُ شَهَوَاتِكُمْ، وَ مُبَاعِدُ طِيَّاتِكُمْ. زَائِرٌ غَيْرُ مَحْبُوبٍ، وَ قِرْنٌ غَيْرُ مَغْلُوبٍ، وَ وَاتِرٌ غَيْرُ مَطْلُوبٍ. قَدْ أَعْلَقَتْكُمْ حَبَائِلُهُ، وَ تَكَنَّفَتْكُمْ غَوَائِلُهُ، وَ أَقْصَدَتْكُمْ مَعَابِلُهُ. وَ عَظُمَتْ فِيكُمْ سَطْوَتُهُ وَ تَتَابَعَتْ عَلَيْكُمْ عَدْوَتُهُ، وَ قَلَّتْ عَنْكُمْ نَبْوَتُهُ. فَيُوشِكُ أَنْ تَغْشَاكُمْ دَواجِي ظُلَلِهِ وَ احْتِدَامُ عِلَلِهِ، وَ حَنَادِسُ غَمَرَاتِهِ، وَ غَوَاشِي سَكَرَاتِهِ، وَ أَلِيمُ إِزْهَاقِهِ، وَ دُجُوُّ إِطْبَاقِهِ، وَ جُشُوبَةُ مَذَاقِهِ. فَكَأَنْ قَدْ أَتَاكُمْ بَغْتَةً فَأَسْكَتَ نَجِيَّكُمْ، وَ فَرَّقَ نَدِيَّكُمْ، وَ عَفَّى آثَارَكُمْ، وَ عَطَّلَ دِيَارَكُمْ، وَ بَعَثَ وُرَّاثَكُمْ يَقْتَسِمُونَ تُرَاثَكُمْ، بَيْنَ حَمِيمٍ خَاصٍّ لَمْ يَنْفَعْ، وَ قَرِيبٍ مَحْزُونٍ لَمْ يَمْنَعْ، وَ آخَرَ شَامِتٍ لَمْ يَجْزَعْ.
فضل الجد
فَعَلَيْكُمْ بِالْجِدِّ وَ الْاِجْتِهَادِ، وَ التَّأَهُّبِ و الْاِسْتِعْدَادِ، وَ التَّزَوُّدِ فِي مَنْزِلِ الزَّادِ. وَ لاَ تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا كَمَا غَرَّتْ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ مِنَ الْأُمَمِ الْمَاضِيَةِ، وَ الْقُرُونِ الْخَالِيَةِ، الَّذِينَ احْتَلَبُوا دِرَّتَهَا، وَ أَصَابُوا غِرَّتَهَا، وَ أَفْنَوْا عِدَّتَهَا، وَ أَخْلَقُوا جِدَّتَهَا. وَ أَصْبَحَتْ مَسَاكِنُهُمْ أَجْدَاثاً، وَ أَمْوَالُهُمْ مِيرَاثاً. لاَ يَعْرِفُونَ مَنْ أَتَاهُمْ، وَ لاَ يَحْفِلُونَ مَنْ بَكَاهُمْ، وَ لاَ يُجِيبُونَ مَنْ دَعَاهُمْ، فَاحْذَرُوا الدُّنْيَا فَإِنَّهَا غَدَّارَةٌ غَرَّارَةٌ خَدُوعٌ، مُعْطِيَةٌ مَنُوعٌ، مُلْبِسَةٌ نَزُوعٌ، لاَ يَدُومُ رَخَاؤُهَا، وَ لاَيَنْقَضِي عَنَاؤُهَا، وَلاَ يَرْكُدُ بَلاَؤُهَا.
منها في صفة الزهاد: كانُوا قَوْماً مِنْ أَهْلِ الدُّنْيَا وَ لَيْسُوا مِنْ أَهْلِهَا، فَكَانُوا فِيهَا كَمَنْ لَيْسَ مِنْهَا، عَمِلُوا فِيهَا بِمَا يُبْصِرُونَ، وَ بَادَرُوا فِيهَا مَا يَحْذَرُونَ، تَقَلَّبُ أَبْدَانُهُمْ بَيْنَ ظَهْرَانَيْ أَهْلِ الْآخِرَةِ، وَ يَرَوْنَ أَهْلَ الدُّنْيَا يُعَظِّمُونَ مَوْتَ أَجْسَادِهِمْ وَ هُمْ أَشَدُّ إِعْظَاماً لِمَوْتِ قُلُوبِ أَحْيَائِهِمْ.
