O Bože,
Onaj Koji ne želi nikakvu naknadu,
Onaj Koji ne pokazuje nikakvo žaljenje za davanje,
Onaj Koji ne nagrađuje roba Svog milo za drago,
dobrota Tvoja je početak novi,
oprost Tvoj – dobrostivost neuzrokovana,
kazna Tvoja – pravednost,
odredba Tvoja – izbor najbolji!
Ako daruješ, ne kaljaš dužnošću darivanje Svoje,
a ako uskraćuješ, ne uskraćuješ previše.
Zahvalnost pokazuješ onome koji Ti zahvaljuje,
iako si ga nadahnuo da Ti zahvaljuje.
Nagrađuješ onoga koji Te hvali,
iako si ga poučio hvali Svojoj.
Pokrivaš onog kojeg bi, da hoćeš, otkrio,
i darežljiv si onom kojem bi, da hoćeš, uskratio.
Tebi dostoji oboje – otkrivanje i uskraćivanje,
ali Svoja djela utemeljio si na dobrostivosti neuzrokovanoj,
moć Svoju ubrazdio u popustljivosti,
onog koji Ti se ne pokorava primio u milostivosti,
i dao vremena onom koji je kanio počinjenje nepravde protiv sebe.
Bez žurbe čekaš vraćanje njihovo
i ustežeš Se od nagonjenja njih da se pokaju,
tako da stradatelj među njima ne strada od Tebe
a nesretnik ne bude nesretan dobrotom Tvojom,
već samo produbljenjem isprike njegove
i nakon uzastopnog dokaza protiv njega,
kao činom dobrostivosti oprosta Tvog,
o Dobrostivi,
i činom pokazivanja dobrote Tvoje,
o Blagostivi!
Ti si Onaj Koji je robovima Svojim otvorio kapiju oprosta Svog,
koju si nazvao pokajanjem.
Na tu kapiju stavio si putokaz iz objave Svoje, da oni ne bi zalutali od nje.
Ti – blagoslovljeno je ime Tvoje! – kažeš:
Pokajte se Bogu pokajanjem odgovarajućim!
Može biti da će vam Gospodar vaš oprostiti ružne postupke vaše
i primiti vas u vrtove ispod kojih rijeke teku,
u Danu kad Bog neće poniziti Vjesnika i one koji vjerovahu s njim,
svjetlost njihova ide ispred njih i desno od njih,
a oni govore: Gospodaru naš, upotpuni za nas svjetlost našu, i oprosti nam!
Doista, moćan si nad svim!
Šta je izgovor onog koji ostaje nemaran za ulazak u tu kuću nakon otvaranja te kapije
i postavljanja putokaza?[1]
Ti si Onaj Koji je podigao cijenu protiv Sebe u korist robova Svojih, želeći dobit njihovu u njihovoj trgovini s Tobom, uspjeh njihov dosezanjem Tebe,
i povećanje njihovo na račun Tebe,
jer Ti – blagoslovljeno je Ime Tvoje i visoko si uzvišen – kažeš:
Ko god donese jedno dobro djelo imat će deset sličnih njemu,
a ko god donese jedno ružno djelo imat će za naknadu njemu slično.[2]
Kažeš: Sličnost onih koji troše imetak svoj na putu Božijem jest poput sličnosti zrna žita,
iz kojeg izraste sedam klasova, u svakom klasu stotinu zrna; tako Bog umnožava kome hoće.
Kažeš: Ko je onaj koji će Bogu dati dobar zajam, a On mu ga višestruko umnožiti?
I spustio si u Kur'anu slične stavke o umnožavanju djela dobrih.[3]
Ti si Onaj Koji im je pokazao govorom Svojim,
iz Nevidljivog Svog i poticanja Svog,
u čemu počiva dobra sreća njihova prema onom što – da si to sakrio od njih –
oči njihove ne bi vidjele, uši njihove ne bi čule, a zamišljanja njihova ne bi shvatila,
jer kažeš: Sjećajte Me se pa ću Se Ja sjećati vas, budite Mi zahvalni, i ne budite Mi nezahvalni!
Kažeš: Ako ste zahvalni, uvećat ću vam doista, ali ako ste nezahvalni, kazna Moja doista je užasna![4]
I kažeš: Molite Me, i odazvat ću vam Se; doista će oni koji iz oholosti neće da Mi robuju ući u Džehennem posve poniženi.
Zato si nazvao moljenje Tebe robovanjem, a ustezanje od njeg – ohološću, i zaprijetio da će ustezanje od njeg donijeti ulazak u Džehennem u poniženju potpunom,[5]
Tako, oni se sjećaju Tebe uz dobrotu Tvoju, zahvaljuju Ti za darežljivost Tvoju,
mole Te po zapovijedi Tvojoj, i daju za Te da bi iskali uvećanje Tvoje;
u svemu tome jest izbavljenje njihovo od gnjeva Tvog i njihovo postizanje zadovoljstva Tvog.
Da jedan stvor sam od sebe usmjeri drugog stvora,
slično tome kako Ti usmjeravaš robove Svoje, bio bi opisan dobročinstvom, označen dobrotom, i hvaljen jezikom svakim.
Zato hvala Tebi, sve dok ima puta za hvaljenje Tebe i sve dok za hvaljenje preostaju riječi
kojima ceš biti hvaljen i značenja koja će se trošiti u hvaljenju!
O Onaj Koji Se pokazuje hvale dostojnim robovima Svojim dobročinstvom i darežljivošću, preplavljujući ih dobrotom i milošću,
koliko je blagodati Tvoje prošireno među nama,
prijaznosti Tvoje izliveno na nas,
i dobrote Tvoje izdvojene za nas!
Uputio si nas Svojoj vjeri, koju si odabrao,
Svome vjerovanju, kojim si zadovoljan,
i Svome putu, koji si poravnao,
i pokazao si nam približavanje Sebi
i stizanje u dobrostivost Tvoju!
Bože,
među najodabranijim od tih dužnosti
i najposebnijim od tih obaveza odredio si mjesec ramazan,
koji si izdvojio od drugih mjeseci, odabrao od svih doba i razdoblja,
i uzdigao nad svim vremenima godine Kur'anom i svjetlošću koje si spustio u njemu,
vjerovanjem koje umnožavaš u njemu, postom koji si učinio obaveznim u njemu,
stajanjem koje si potakao u vremenu njegovom, i Noći odluke koju si uzvisio u njemu,
noći koja je bolja od tisuću mjeseci.[6]
Njime si nas uzdigao iznad drugih zajednica
i odličnošću njegovom odabrao nas mimo naroda vjerovanja.
Postili smo po naredbi Tvojoj u danu njegovom,
i stajali u klanjanju uz pomoć Tvoju u noći njegovoj,
predstavljajući se postom njegovim i stajanjem njegovim
milosti koju si istakao pred nama,
i njime smo našli sredstva za nagradu Tvoju.
Pun si onog što je od Tebe traženo, silno darežljiv onim što je iskano iz obilja Tvoga,
i blizak onom koji traži bliskost Tvoju.
Mjesec ovaj bio je među nama u boravištu hvale,
združio nas s društvom posvjedočenog,
i dao nam najbolju dobit stvorova svijeta.
Onda, otišao je od nas po ispunjenju vremena svog,
kraja roka svog, i namirenja broja svog.
Tako, opraštamo se s njim opraštanjem s onim čiji nas odlazak boli,
čije nas napuštanje ispunjava sjetom i samoćom,
i kojem smo postali dužni jamstvo zaštićeno,
nepovredivost čuvanu, i pravo iskupljeno.
Kažemo: Mir na te, o najveći mjesece Božiji,
o blagovanju prijatelja Njegovih!
Mir na te, o najčasniji od vremena s kojim se druži,
Mir na te, mjesece, u kojem su očekivanja primaknuta
a dobra djela unaokolo rasipana!
Mir na te, druže, koji je dragocjen kad je nađen
i koji muči odsutnošću kad je izgubljen, prijatelju prihvaćeni,
čiji odlazak bol nanosi!
Mir na te, bližnji, koji je dolaskom ugodnost donio, usrećujući time,
koji je odlaskom samoću ostavio, ožalošćujući time!
Mir na te, bliskosti, u kojoj srca postaju blaga a grijesi malobrojni!
Mir na te, pomoćniče, koji pomaže protiv šejtana,
druže, koji olakšava puteve činjenja dobra!
Mir na te! Koliko ih mnogo u tebi postade oslobođenim robovima Božijim!
Kako su sretni oni koji čuvaše tvoju svetost tobom!
Mir na te! Koliko grijeha ti izbrisa!
Koliko vrsta prijestupa ti pokri!
Mir na te! Kako ispružen ti bijaše za grješnike!
Kako štovan ti bijaše u srcima vjernika!
Mir na te, mjesece s kojim se dani ne nadmeću!
Mir na te, mjesece koji je mir svemu!
Mir na te, čije drugarstvo nije nevoljeno,
čije miješanje prijateljsko nije poniženo!
Mir na te, upravo kao što si nam došao s blagoslovima
i očistio nas od nečistoće prijestupa!
Mir na te! S tobom se ne oprašta u neraspoloženju
niti se post tvoj napušta u dosadi!
Mir na te, cilju traženja prije vremena tvog,
uzroku tugovanja prije prolaska tvog!
Mir na te! Koliko je zla tobom odvraćeno od nas!
Koliko nam je dobra tobom doteklo!
Mir na te i Noć odluke koja je bolja od tisuću mjeseci![7]
Mir na te! Koliko te silno željesmo jučer!
Koliko ćemo snažno za tobom čeznuti sutra!
Mir na te i obilje tvoje koje nam je bilo uskraćeno
i na minule blagoslove tvoje koji su nam bili oduzeti!
Bože,
mi smo narod mjeseca ovog.
Njime si nas počastio i uspjeh nam dao iz dobrote Svoje,
dok nesretni ne znaju za vrijeme njegovo.
Obilje njegovo učinjeno im je nedopuštenim uslijed nesreće njihove.
Ti si čuvar znanja o njemu kojim si nas unaprijedio,
i propisanih dužnosti njegovih kojim si nas uputio.
Izvršili smo s Tvojom pomoći, pošćenje njegovo
i stajanje u klanjanju njegovom, ali s manjkavostima,
i obavili u njemu malo od mnogo.
Bože,
zato hvala Tebi, u priznanju prijestupa i potvrđenju nemara,
i Tebi pripada ugovor o grižnji savjesti u srcima našim
i traženje oprosta iskreno izrečenog jezicima našim.
Nagradi nas, i pored nemara koji nas snađe u mjesecu ovom,
nagradom kojom možemo dosegnuti nagradu očekivanu od njeg
i zadobiti obilja željenih riznica njegovih!
Učini nam obaveznim oprost Tvoj za propuste naše prava Tvog u mjesecu ovom
i daj da životi naši koji su pred nama dočekaju dolazeći mjesec ramazan!
Čim nam daš da ga dočekamo, pomozi nam da izvršimo robovanje kojeg si dostojan,
navedi nas da prihvatimo pokornost koju zavređuješ,
i daruj nam djela dobra da ispunimo pravo Tvoje u ova dva mjeseca od mjeseci vremena.
Bože,
što se tiče malih i velikih grijeha koje smo počinili u ovom mjesecu našem,
nedjela u koje smo zapali, i prijestupa koji smo izvršili, hotimice ili u zaboravu,
čineći nepravdu sebi ili kršeći štovanje drugih,
blagoslovi Muhammeda i čeljad njegovu,
pokrij nas pokrivanjem Svojim,
oprosti nam opraštanjem Svojim,
ne stavi nas za to pred oči zlobnika,
ne pruži prema nama jezike klevetnika,
i uposli nas u onom što ce olakšati i okajati
sve ono što ne prihvaćaš od nas u njemu
milošću Svojom koja ne ističe,
i obiljem Svojim koje se ne smanjuje!
Bože,
blagoslovi Muhammeda i čeljad njegovu,
otkloni potištenost našu mjesecom našim,
blagoslovi nas u ovom danu blagovanja našeg
i našeg prekida posta,
učini ga jednim od najboljih dana koji su nam prošli,
najvećim u privlačenju oprosta Tvog,
i najnepoštednijim prema grijesima,
i oprosti nam grijehe naše, i skrivene i poznate!
Bože,
s prolaskom mjeseca ovog daj nam da se udaljimo od prijestupa naših,
s odlaskom njegovim izbavi nas od nevaljalih djela naših,
i postavi nas njime među najsretnije ljude njegove,
najobdarenije od njih u djelu,
i najpotpunije od njih u udjelu!
Bože,
kada neka osoba poštuje mjesec ovaj onako kako ga treba poštovati,
čuva nepovrjedivost njegovu onako kako je treba čuvati,
pazi granice njegove onako kako ih treba paziti,
boji se nedjela u njemu onako kako ih se treba bojati,
ili traži bliskost Tebi svakim djelom traženja bliskosti,
što mu dodjeljuje zadovoljstvo Tvoje
i skreće prema njemu milost Tvoju,
daj nam slično tom iz obilja Tvog
i daruj nam to u umnoženosti dobrostivošću Tvojom,
jer dobrostivost Tvoja ne iščezava,
riznice Tvoje ne siromaše već se prelijevaju,
rudnici dobra Tvoga ne iscrpljuju se,
a darivanje Tvoje jest darivanje puno zadovoljstva!
Bože,
blagoslovi Muhammeda i čeljad njegovu,
i propiši za nas slično nagradi onog koji je postio u njemu
ili Ti robovao u njemu do Dana oživljenja!
Bože,
kajemo Ti se u našem danu prekida posta,
koji si odredio za vjernike
blagovanjem i radošću i za narod vjerovanja Tvog
vremenom sakupljanja i zborovanja,
od svakog nedjela koje počinismo,
nevaljalog čina koji otpravismo,
ili zle misli koju tajno začesmo,
kajanjem onog koji u sebi ne skriva povratak grijehu
i koji nakon toga neće počiniti prijestup,
kajanjem postojanim, oslobođenim sumnje i kolebanja.
Zato ga primi od nas,
budi zadovoljan nama, i učvrsti nas u njemu!
Bože,
opskrbi nas strahom od kazne prijeteće
i čežnjom za nagradom obećanom,
tako da nađemo užitak onog za što Te molimo
i žalost onog od čega tražimo utočište u Tebe!
I stavi nas u Tebe među pokajnike,
one kojima si učinio obaveznom ljubav Tvoju
i od kojih si primio povratak pokoravanju Tebi!
O Najpravedniji od pravednih![8]
Bože,
pokazi popustljivost očevima i majkama našim
i svim ljudima vjere naše,
onima koji su otišli i onima koji ce proći,
do Dana oživljenja!
Bože,
blagoslovi našeg vjesnika Muhammeda i čeljad njegovu,
kao što si blagoslovio bliske meleke Svoje;
blagoslovi njega i čeljad njegovu,
kao što si blagoslovio poslane vjesnike Svoje;
blagoslovi njega i čeljad njegovu,
kao što si blagoslovio pravedne robove Svoje
– i više od tog, o Gospodaru svjetova! –
blagoslovom čije ce blagosiljanje dosegnuti nas,
čija ce korist dospjeti do nas,
i kojim će moljenje naše biti uslišano!
Ti si najdobrostiviji od Kojeg se moli,
najdovoljniji u Kog se povjerenje ima,
najdarežljiviji iz Čijeg se obilja išće,
i moćan si nad svim![9]
U prijevodu Rusmira Mahmutćehajića i Mehmedalije Hadžića
[1] Usporediti (66:8): O vi koji vjerujete, učinite pokajanje Bogu iskreno, da bi Gospodar vaš preko ružnih postupaka vaših prešao i da bi vas u dženetske bašče, kroz koje ce rijeke teći, uveo, u Danu u kojem Bog neće osramotiti Vjesnika i one koji su zajedno s njim vjerovali; svjetlost njihova će ići ispred njih i njihove desne strane. “Gospodaru naš”, govorit će oni, “učini potpunim svjetlost našu i oprosti nam, jer Ti doista sve možeš.”
[3] Usporediti (2:261): Oni koji imanja svoja troše na Božijem putu sliče na onoga koji posije zrno iz kojeg nikne sedam klasova i u svakom klasu po stotinu zrna. A Bog će onome kome hoće dati i više; Bog je neizmjerno dobar i sve zna.
Vidjeti i (2:245): Koje taj koji će Bogu drage volje zajam dati, pa da mu ga On mnogostruko vrati ? A Bog uskraćuje i obilno daje, i Njemu ćete se vratiti.
[4] Usporediti (2:152): Sjećajte se vi Mene, a Ja ću Se sjetiti vas, i zahvaljujte Mi, i na blagodatima Mojim nemojte nezahvalni biti!
Vidjeti i (14:7): I kad je Gospodar vaš objavio: “Ako budete zahvalni, Ja ću vam, zacijelo, još više dati; budete li nezahvalni, kazna Moja doista će stroga biti.”
[6] Usporediti (97:3): Noć Sudbine je bolja od tisuću mjeseci. O najbolji mjeseče u danima i satima!
اللّهُمّ يَا مَنْ لَا يَرْغَبُ فِي الْجَزَاءِ وَ يَا مَنْلَا يَنْدَمُ عَلَى الْعَطَاءِ وَ يَا مَنْ لَا يُكَافِئُ عَبْدَهُ عَلَى السّوَاءِ .مِنّتُكَ ابْتِدَاءٌ، وَ عَفْوُكَ تَفَضّلٌ، وَ عُقُوبَتُكَ عَدْلٌ، وَ قَضَاؤُكَ خِيَرَةٌ إِنْ أَعْطَيْتَ لَمْ تَشُبْ عَطَاءَكَ بِمَنٍّ، وَ إِنْمَنَعْتَ لَمْ يَكُنْ مَنْعُكَ تَعَدّياً .تَشْكُرُ مَنْ شَكَرَكَ وَ أَنْتَأَلْهَمْتَهُ شُكْرَكَ .وَ تُكَافِئُ مَنْ حَمِدَكَ وَ أَنْتَ عَلّمْتَهُ حَمْدَكَ. تَسْتُرُ عَلَى مَنْ لَوْ شِئْتَ فَضَحْتَهُ، وَ تَجُودُ عَلَى مَنْلَوْ شِئْتَ مَنَعْتَهُ، وَ كِلَاهُمَا أَهْلٌ مِنْكَ لِلْفَضِيحَةِ وَ الْمَنْعِغَيْرَ أَنّكَ بَنَيْتَ أَفْعَالَكَ عَلَى التّفَضّلِ، وَ أَجْرَيْتَ قُدْرَتَكَعَلَى التّجَاوُزِ. وَ تَلَقّيْتَ مَنْ عَصَاكَ بِالْحِلْمِ، وَ أَمْهَلْتَ مَنْقَصَدَ لِنَفْسِهِ بِالظّلْمِ، تَسْتَنْظِرُهُمْ بِأَنَاتِكَ إِلَى الْإِنَابَةِ، وَ تَتْرُكُ مُعَاجَلَتَهُمْ إِلَى التّوْبَةِ لِكَيْلَا يَهْلِكَ عَلَيْكَ هَالِكُهُمْ، وَ لَا يَشْقَى بِنِعْمَتِكَ شَقِيّهُمْ إِلّا عَنْ طُولِا لْإِعْذَارِ إِلَيْهِ، وَ بَعْدَ تَرَادُفِ الْحُجّةِ عَلَيْهِ، كَرَماً مِنْعَفْوِكَ يَا كَرِيمُ، وَ عَائِدَةً مِنْ عَطْفِكَ يَا حَلِيمُ .أَنْتَ الّذِي فَتَحْتَ لِعِبَادِكَ بَاباً إِلَى عَفْوِكَ، وَ سَمّيْتَهُ التّوْبَةَ، وَجَعَلْتَ عَلَى ذَلِكَ الْبَابِ دَلِيلًا مِنْ وَحْيِكَ لِئَلّا يَضِلّوا عَنْهُ، فَقُلْتَ تَبَارَكَ اسْمُكَ تُوبُوا إِلَى اللّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً عَسَى رَبّكُمْ أَنْ يُكَفّرَ عَنْكُمْ سَيّئَاتِكُمْ وَ يُدْخِلَكُمْ جَنَاتٍ تَجْرِي مِنْتَحْتِهَا الْأَنْهَارُ .يَوْمَ لَا يُخْزِي اللّهُ النّبِيّ وَ الّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ، نُورُهُمْ يَسْعَى بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ بِأَيْمَانِهِمْ، يَقُولُونَ رَبّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا، وَ اغْفِرْ لَنَا، إِنّكَ عَلَى كُلّشَيْءٍ قَدِيرٌ. فَمَا عُذْرُ مَنْ أَغْفَلَ دُخُولَ ذَلِكَ الْمَنْزِلِ بَعْدَفَتْحِ الْبَابِ وَ إِقَامَةِ الدّلِيلِ وَ أَنْتَ الّذِي زِدْتَ فِي السّوْمِ عَلَى نَفْسِكَ لِعِبَادِكَ، تُرِيدُ رِبْحَهُمْ فِي مُتَاجَرَتِهِمْ لَكَ، وَفَوْزَهُمْ بِالْوِفَادَةِ عَلَيْكَ، وَ الزّيَادَةِ مِنْكَ، فَقُلْتَ تَبَارَكَ اسْمُكَ وَ تَعَالَيْتَ مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا، وَمَنْ جَاءَ بِالسّيّئَةِ فَلَا يُجْزَى إِلّا مِثْلَهَا .وَ قُلْتَ مَثَلُا لّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ كَمَثَلِ حَبّةٍ أَنْبَتَتْسَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبّةٍ، وَ اللّهُ يُضَاعِفُ لِمَنْيَشَاءُ، وَ قُلْتَ مَنْ ذَا الّذِي يُقْرِضُ اللّهَ قَرْضاً حَسَناً فَيُضَاعِفَهُلَهُ أَضْعَافاً كَثِيرَةً. وَ مَا أَنْزَلْتَ مِنْ نَظَائِرِهِنّ فِي الْقُرْآنِ مِنْ تَضَاعِيفِ الْحَسَنَاتِ. وَ أَنْتَ الّذِي دَلَلْتَهُمْ بِقَوْلِكَ مِنْغَيْبِكَ وَ تَرْغِيبِكَ الّذِي فِيهِ حَظّهُمْ عَلَى مَا لَوْ سَتَرْتَهُ عَنْهُمْ لَمْ تُدْرِكْهُ أَبْصَارُهُمْ، وَ لَمْ تَعِهِ أَسْمَاعُهُمْ، وَ لَمْتَلْحَقْهُ أَوْهَامُهُمْ، فَقُلْتَ اذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ، وَ اشْكُرُوا لِي وَلَا تَكْفُرُونِ، وَ قُلْتَ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنّكُمْ، وَ لَئِنْكَفَرْتُمْ إِنّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ. وَ قُلْتَ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ، إِنّ الّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنّمَ دَاخِرِينَ، فَسَمّيْتَ دُعَاءَكَ عِبَادَةً، وَ تَرْكَهُ اسْتِكْبَاراً، وَ تَوَعّدْتَ عَلَىتَرْكِهِ دُخُولَ جَهَنّمَ دَاخِرِينَ .فَذَكَرُوكَ بِمَنّكَ، وَ شَكَرُو كَبِفَضْلِكَ، وَ دَعَوْكَ بِأَمْرِكَ، وَ تَصَدّقُوا لَكَ طَلَباً لِمَزِيدِكَ، وَفِيهَا كَانَتْ نَجَاتُهُمْ مِنْ غَضَبِكَ، وَ فَوْزُهُمْ بِرِضَاكَ .وَ لَوْدَلّ مَخْلُوقٌ مَخْلُوقاً مِنْ نَفْسِهِ عَلَى مِثْلِ الّذِي دَلَلْتَ عَلَيْهِعِبَادَكَ مِنْكَ كَانَ مَوْصُوفاً بِالْإِحْسَانِ، وَ مَنْعُوتاً بِالِامْتِنَانِ، وَ مَحْمُوداً بِكُلّ لِسَانٍ، فَلَكَ الْحَمْدُ مَا وُجِدَ فِي حَمْدِكَ مَذْهَبٌ، وَ مَا بَقِيَ لِلْحَمْدِ لَفْظٌ تُحْمَدُ بِهِ، وَ مَعْنًى يَنْصَرِفُإِلَيْهِ.يَا مَنْ تَحَمّدَ إِلَى عِبَادِهِ بِالْإِحْسَانِ وَ الْفَضْلِ، وَغَمَرَهُمْ بِالْمَنّ وَ الطّوْلِ، مَا أَفْشَى فِينَا نِعْمَتَكَ، وَ أَسْبَغَعَلَيْنَا مِنّتَكَ، وَ أَخَصّنَا بِبِرّكَ هَدَيْتَنَا لِدِينِكَ الّذِياصْطَفَيْتَ، وَ مِلّتِكَ الّتِي ارْتَضَيْتَ، وَ سَبِيلِكَ الّذِي سَهّلْتَ، وَبَصّرْتَنَا الزّلْفَةَ لَدَيْكَ، وَ الْوُصُولَ إِلَى كَرَامَتِكَ اللّهُمّ وَأَنْتَ جَعَلْتَ مِنْ صَفَايَا تِلْكَ الْوَظَائِفِ، وَ خَصَائِصِ تِلْكَالْفُرُوضِ شَهْرَ رَمَضَانَ الّذِي اخْتَصَصْتَهُ مِنْ سَائِرِ الشّهُورِ، وَتَخَيّرْتَهُ مِنْ جَمِيعِ الْأَزْمِنَةِ وَ الدّهُورِ، وَ آثَرْتَهُ عَلَى كُلّأَوْقَاتِ السّنَةِ بِمَا أَنْزَلْتَ فِيهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَ النّورِ، وَضَاعَفْتَ فِيهِ مِنَ الْإِيمَانِ، وَ فَرَضْتَ فِيهِ مِنَ الصّيَامِ، وَ رَغّبْتَفِيهِ مِنَ الْقِيَامِ، وَ أَجْلَلْتَ فِيهِ مِنْ لَيْلَةِ الْقَدْرِ الّتِي هِيَخَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ.ثُمّ آثَرْتَنَا بِهِ عَلَى سَائِرِ الْأُمَمِ، وَ اصْطَفَيْتَنَا بِفَضْلِهِ دُونَ أَهْلِ الْمِلَلِ، فَصُمْنَا بِأَمْرِكَنَهَارَهُ، وَ قُمْنَا بِعَوْنِكَ لَيْلَهُ، مُتَعَرّضِينَ بِصِيَامِهِ وَقِيَامِهِ لِمَا عَرّضْتَنَا لَهُ مِنْ رَحْمَتِكَ، وَ تَسَبّبْنَا إِلَيْهِ مِنْمَثُوبَتِكَ، وَ أَنْتَ الْمَلِيءُ بِمَا رُغِبَ فِيهِ إِلَيْكَ، الْجَوَادُ بِمَاسُئِلْتَ مِنْ فَضْلِكَ، الْقَرِيبُ إِلَى مَنْ حَاوَلَ قُرْبَكَ. وَ قَدْأَقَامَ فِينَا هَذَا الشّهْرُ مُقَامَ حَمْدٍ، وَ صَحِبَنَا صُحْبَةَ مَبْرُورٍ، وَ أَرْبَحَنَا أَفْضَلَ أَرْبَاحِ الْعَالَمِينَ، ثُمّ قَدْ فَارَقَنَا عِنْدَتَمَامِ وَقْتِهِ، وَ انْقِطَاعِ مُدّتِهِ، وَ وَفَاءِ عَدَدِهِ. فَنَحْنُمُوَدّعُوهُ وِدَاعَ مَنْ عَزّ فِرَاقُهُ عَلَيْنَا، وَ غَمّنَا وَ أَوْحَشَنَاانْصِرَافُهُ عَنّا، وَ لَزِمَنَا لَهُ الذّمَامُ الْمَحْفُوظُ، وَ الْحُرْمَةُالْمَرْعِيّةُ، وَ الْحَقّ الْمَقْضِيّ، فَنَحْنُ قَائِلُونَ السّلَامُ عَلَيْكَيَا شَهْرَ اللّهِ الْأَكْبَرَ، وَ يَا عِيدَ أَوْلِيَائِهِ .السّلَامُ عَلَيْكَيَا أَكْرَمَ مَصْحُوبٍ مِنَ الْأَوْقَاتِ، وَ يَا خَيْرَ شَهْرٍ فِي الْأَيّامِ وَالسّاعَاتِ .السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ قَرُبَتْ فِيهِ الْآمَالُ، وَنُشِرَتْ فِيهِ الْأَعْمَالُ .السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ قَرِينٍ جَلّ قَدْرُهُمَوْجُوداً، وَ أَفْجَعَ فَقْدُهُ مَفْقُوداً، وَ مَرْجُوٍّ آلَمَ فِرَاقُهُ. السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ أَلِيفٍ آنَسَ مُقْبِلًا فَسَرّ، وَأَوْحَشَ مُنْقَضِياً فَمَضّ السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقّتْ فِيهِالْقُلُوبُ، وَ قَلّتْ فِيهِ الذّنُوبُ.السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ نَاصِرٍأَعَانَ عَلَى الشّيْطَانِ، وَ صَاحِبٍ سَهّلَ سُبُلَ الْإِحْسَانِ السّلَامُ عَلَيْكَ مَا أَكْثَرَ عُتَقَاءَ اللّهِ فِيكَ، وَ مَا أَسْعَدَ مَنْ رَعَى حُرْمَتَكَ بِكَ السّلَامُ عَلَيْكَ مَا كَانَ أَمْحَاكَ لِلذّنُوبِ، وَأَسْتَرَكَ لِأَنْوَاعِ الْعُيُوبِ السّلَامُ عَلَيْكَ مَا كَانَ أَطْوَلَكَعَلَى الْمُجْرِمِينَ، وَ أَهْيَبَكَ فِي صُدُورِ الْمُؤْمِنِينَ السّلَامُعَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ لَا تُنَافِسُهُ الْأَيّامُ .السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْشَهْرٍ هُوَ مِنْ كُلّ أَمْرٍ سَلَامٌ السّلَامُ عَلَيْكَ غَيْرَ كَرِيهِ الْمُصَاحَبَةِ، وَ لَا ذَمِيمِ الْمُلَابَسَةِ السّلَامُ عَلَيْكَ كَمَا وَفَدْتَ عَلَيْنَا بِالْبَرَكَاتِ، وَ غَسَلْتَ عَنّا دَنَسَ الْخَطِيئَات السّلَامُ عَلَيْكَ غَيْرَ مُوَدّعٍ بَرَماً وَ لَا مَتْرُوكٍ صِيَامُهُ سَأَماً .السّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ مَطْلُوبٍ قَبْلَ وَقْتِهِ، وَمَحْزُونٍ عَلَيْهِ قَبْلَ فَوْتِهِ .السّلَامُ عَلَيْكَ كَمْ مِنْ سُوءٍ صُرِفَبِكَ عَنّا، وَ كَمْ مِنْ خَيْرٍ أُفِيضَ بِكَ عَلَيْنَا السّلَامُ عَلَيْكَ وَعَلَى لَيْلَةِ الْقَدْرِ الّتِي هِيَ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ السّلَامُعَلَيْكَ مَا كَانَ أَحْرَصَنَا بِالْأَمْسِ عَلَيْكَ، وَ أَشَدّ شَوْقَنَا غَداًإِلَيْكَ .السّلَامُ عَلَيْكَ وَ عَلَى فَضْلِكَ الّذِي حُرِمْنَاهُ، وَ عَلَىمَاضٍ مِنْ بَرَكَاتِكَ سُلِبْنَاهُ. اللّهُمّ إِنّا أَهْلُ هَذَا الشّهْرِالّذِي شَرّفْتَنَا بِهِ، وَ وَفّقْتَنَا بِمَنّكَ لَهُ حِينَ جَهِلَا لْأَشْقِيَاءُ وَقْتَهُ، وَ حُرِمُوا لِشَقَائِهِمْ فَضْلَهُ. أَنْتَ وَلِيّمَا آثَرْتَنَا بِهِ مِنْ مَعْرِفَتِهِ، وَ هَدَيْتَنَا لَهُ مِنْ سُنّتِهِ، وَقَدْ تَوَلّيْنَا بِتَوْفِيقِكَ صِيَامَهُ وَ قِيَامَهُ عَلَى تَقْصِيرٍ، وَأَدّيْنَا فِيهِ قَلِيلًا مِنْ كَثِيرٍ. اللّهُمّ فَلَكَ الْحَمْدُ إِقْرَاراً بِالْإِسَاءَةِ، وَ اعْتِرَافاً بِالْإِضَاعَةِ، وَ لَكَ مِنْ قُلُوبِنَا عَقْدُالنّدَمِ، وَ مِنْ أَلْسِنَتِنَا صِدْقُ الِاعْتِذَارِ، فَأْجُرْنَا عَلَى مَا أَصَابَنَا فِيهِ مِنَ التّفْرِيطِ أَجْراً نَسْتَدْرِكُ بِهِ الْفَضْلَالْمَرْغُوبَ فِيهِ، وَ نَعْتَاضُ بِهِ مِنْ أَنْوَاعِ الذّخْرِ الْمَحْرُوصِ عَلَيْهِ.وَ أَوْجِبْ لَنَا عُذْرَكَ عَلَى مَا قَصّرْنَا فِيهِ مِنْ حَقّكَ، وَ ابْلُغْ بِأَعْمَارِنَا مَا بَيْنَ أَيْدِينَا مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ الْمُقْبِلِ، فَإِذَا بَلّغْتَنَاهُ فَأَعِنّا عَلَى تَنَاوُلِ مَا أَنْتَ أَهْلُهُ مِنَ الْعِبَادَةِ، وَ أَدّنَا إِلَى الْقِيَامِ بِمَا يَسْتَحِقّهُ مِنَالطّاعَةِ، وَ أَجْرِ لَنَا مِنْ صَالِحِ الْعَمَلِ مَا يَكُونُ دَرَكاً لِحَقّكَفِي الشّهْرَيْنِ مِنْ شُهُورِ الدّهْرِ. اللّهُمّ وَ مَا أَلْمَمْنَا بِهِ فِيشَهْرِنَا هَذَا مِنْ لَمَمٍ أَوْ إِثْمٍ، أَوْ وَاقَعْنَا فِيهِ مِنْ ذَنْبٍ، وَ اكْتَسَبْنَا فِيهِ مِنْ خَطِيئَةٍ عَلَى تَعَمّدٍ مِنّا، أَوْ عَلَى نِسْيَانٍظَلَمْنَا فِيهِ أَنْفُسَنَا، أَوِ انْتَهَكْنَا بِهِ حُرْمَةً مِنْ غَيْرِنَا،فَصَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِهِ، وَ اسْتُرْنَا بِسِتْرِكَ، وَ اعْفُ عَنّا بِعَفْوِكَ، وَ لَا تَنْصِبْنَا فِيهِ لِأَعْيُنِ الشّامِتِينَ، وَ لَا تَبْسُطْ عَلَيْنَا فِيهِ أَلْسُنَ الطّاعِنِينَ، وَ اسْتَعْمِلْنَا بِمَا يَكُونُ حِطّةً وَكَفّارَةً لِمَا أَنْكَرْتَ مِنّا فِيهِ بِرَأْفَتِكَ الّتِي لَا تَنْفَدُ، وَفَضْلِكَ الّذِي لَا يَنْقُصُ. اللّهُمّ صَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِهِ، وَاجْبُرْ مُصِيبَتَنَا بِشَهْرِنَا، وَ بَارِكْ لَنَا فِي يَوْمِ عِيدِنَا وَفِطْرِنَا، وَ اجْعَلْهُ مِنْ خَيْرِ يَوْمٍ مَرّ عَلَيْنَا أَجْلَبِهِ لِعَفْوٍ، وَ أَمْحَاهُ لِذَنْبٍ، وَ اغْفِرْ لَنَا مَا خَفِيَ مِنْ ذُنُوبِنَا وَ مَاعَلَنَ. اللّهُمّ اسْلَخْنَا بِانْسِلَاخِ هَذَا الشّهْرِ مِنْ خَطَايَانَا، وَأَخْرِجْنَا بِخُرُوجِهِ مِنْ سَيّئَاتِنَا، وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَسْعَدِ أَهْلِهِبِهِ، وَ أَجْزَلِهِمْ قِسْماً فِيهِ، وَ أَوْفَرِهِمْ حَظّاً مِنْهُ.اللّهُمّ وَ مَنْ رَعَى هَذَا الشّهْرَ حَقّ رِعَايَتِهِ، وَ حَفِظَ حُرْمَتَهُ حَقّحِفْظِهَا، وَ قَامَ بِحُدُودِهِ حَقّ قِيَامِهَا، وَ اتّقَى ذُنُوبَهُ حَقّتُقَاتِهَا، أَوْ تَقَرّبَ إِلَيْكَ بِقُرْبَةٍ أَوْجَبَتْ رِضَاكَ لَهُ، وَعَطَفَتْ رَحْمَتَكَ عَلَيْهِ، فَهَبْ لَنَا مِثْلَهُ مِنْ وُجْدِكَ، وَ أَعْطِنَاأَضْعَافَهُ مِنْ فَضْلِكَ، فَإِنّ فَضْلَكَ لَا يَغِيضُ، وَ إِنّ خَزَائِنَكَ لَاتَنْقُصُ بَلْ تَفِيضُ، وَ إِنّ مَعَادِنَ إِحْسَانِكَ لَا تَفْنَى، وَ إِنّعَطَاءَكَ لَلْعَطَاءُ الْمُهَنّا .اللّهُمّ صَلّ عَلَى مُحَمّدٍ وَ آلِهِ، وَ اكْتُبْ لَنَا مِثْلَ أُجُورِ مَنْ صَامَهُ، أَوْ تَعَبّدَ لَكَ فِيهِ إِلَى يَوْمِالْقِيَامَةِ .اللّهُمّ إِنّا نَتُوبُ إِلَيْكَ فِي يَوْمِ فِطْرِنَا الّذِيجَعَلْتَهُ لِلْمُؤْمِنِينَ عِيداً وَ سُرُوراً، وَ لِأَهْلِ مِلّتِكَ مَجْمَعاً وَمُحْتَشَداً مِنْ كُلّ ذَنْبٍ أَذْنَبْنَاهُ، أَوْ سُوءٍ أَسْلَفْنَاهُ، أَوْخَاطِرِ شَرٍّ أَضْمَرْنَاهُ، تَوْبَةَ مَنْ لَا يَنْطَوِي عَلَى رُجُوعٍ إِلَىذَنْبٍ، وَ لَا يَعُودُ بَعْدَهَا فِي خَطِيئَةٍ، تَوْبَةً نَصُوحاً خَلَصَتْ مِنَالشّكّ وَ الِارْتِيَابِ، فَتَقَبّلْهَا مِنّا، وَ ارْضَ عَنّا، وَ ثَبّتْنَاعَلَيْهَا.اللّهُمّ ارْزُقْنَا خَوْفَ عِقَابِ الْوَعِيدِ، وَ شَوْقَ ثَوَابِ الْمَوْعُودِ حَتّى نَجِدَ لَذّةَ مَا نَدْعُوكَ بِهِ، وَ كَأْبَةَ مَانَسْتَجِيرُكَ مِنْهُ.وَ اجْعَلْنَا عِنْدَكَ مِنَ التّوّابِينَ الّذِينَأَوْجَبْتَ لَهُمْ مَحَبّتَكَ، وَ قَبِلْتَ مِنْهُمْ مُرَاجَعَةَ طَاعَتِكَ، يَاأَعْدَلَ الْعَادِلِينَ. اللّهُمّ تَجَاوَزْ عَنْ آبَائِنَا وَ أُمّهَاتِنَا وَأَهْلِ دِينِنَا جَمِيعاً مَنْ سَلَفَ مِنْهُمْ وَ مَنْ غَبَرَ إِلَى يَوْمِالْقِيَامَةِ.اللّهُمّ صَلّ عَلَى مُحَمّدٍ نَبِيّنَا وَ آلِهِ كَمَا صَلّيْتَعَلَى مَلَائِكَتِكَ الْمُقَرّبِينَ، وَ صَلّ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَمَا صَلّيْتَ عَلَى أَنْبِيَائِكَ الْمُرْسَلِينَ، وَ صَلّ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَمَا صَلّيْتَ عَلَى عِبَادِكَ الصّالِحِينَ، وَ أَفْضَلَ مِنْ ذَلِكَ يَا رَبّ الْعَالَمِينَ،صَلَاةً تَبْلُغُنَا بَرَكَتُهَا، وَ يَنَالُنَا نَفْعُهَا، وَ يُسْتَجَابُ لَهَادُعَاؤُنَا، إِنّكَ أَكْرَمُ مَنْ رُغِبَ إِلَيْهِ، وَ أَكْفَى مَنْ تُوُكّلَعَلَيْهِ، وَ أَعْطَى مَنْ سُئِلَ مِنْ فَضْلِهِ، وَ أَنْتَ عَلَى كُلّ شَيْءٍ قَدِيرٌ.
