Staza rječitosti, govor 85.
Allah zna skritosti i ćutnje unutarnje. On obuhvaća sve. On ima moć i vlast nad svim. I zato neka svako od vas radi u danima boravka svoga prije nego što nastupi smrt, u dokolici svojoj prije nego bude zaokupljen poslovima, i u vrijeme dok nesmetano diše prije nego što bude obuzet gušenjem. Nek pripravi sebi put i za odlaženje svoje. Neka se opskrbi iz kuće odlaska za kuću boravka vječnog.
Boga, i samo Boga se sjećajte, o ljudi, u onome što On traži od vas da čuvate u Knjizi Njegovoj i pravima Njegovim koja vam je On dao u amanet na čuvanje. Allah Uzvišeni vas doista nije stvorio radi zabave, niti vas je ostavio zaboravljene, niti vas je pustio same u neznanju i tami. On je naznačio ono što treba da ostavite za sobom, poučio vas djelima vašim, odredio životne dobi vaše, objavio dio po dio poslanicu Svoju da bi sve učinio jasnim.
I odredio je da Poslanik Njegov živi dugo vremena među vama, sve dok On nije upotpunio za njega i za vas poruku poslatu kroz Kur'an, vjeru kojom je On zadovoljan, te dok vam nije preko njega razjasnio dobra i loša djela Svoja, zabrane i zapovijedi Svoje.
On je pred vas stavio ispriku i iznio protiv vas dokaz. On vam je predočio prijetnju i opomenuo vas kaznom strogom. Zato se morate sasvim popraviti tokom preostalih dana svojih i privići se strpljivosti u njima. Tih je dana malo u usporedbi s mnoštvom dana u kojima ste bili nemarni, te niste obraćali pažnju na savjet. Ne dopustite sebi olakšice, da vas one odvedu na puteve silnika, niti se zavaravajte, pa da vas obmana odvede u grijeh.
O robovi Božiji! Savjetnik najbolji sebi jest onaj koji je najpokorniji Gospodaru svome, a najviše vara sebe samog onaj koji je najnepokorniji Gospodaru svome. Prevaren je onaj koji je zavarao sebe. Zavisti vrijedan je onaj čija je vjera ispravna. Sretan je onaj koji se poučava na primjeru drugoga, dok je nesretan onaj koji je podložan strastima svojim. Znajte da je čak i dvoličnost najmanja poput vjerovanja u više od jednog Boga, a druženje s ljudima koji slijede strasti svoje jest ključ zaboravu vjere i prizivanju šejtana. Čuvajte se laži, jer ona je suprotna vjeri. Osoba istinoljubiva na visini je izbavljenja i dostojanstva, dok je lažljivac na rubu poniženja i propasti. Ne zavidite jedan drugome, jer zavist izjeda vjeru upravo kao što vatra guta drva suha. Ne gajite zlobu, jer ona je britva koja brije djela dobra. I znajte da nadanje dugo čini razum nemarnim i sjećanje na Boga zabacuje u zaborav. Smatrajte zato neistinitim to nadanje, jer ono je varka, a onaj koji ga gaji – prevaren je.
Preveli: Rusmir Mahmutćehajić i Mehmedalija Hodžić
و فيها بيان صفات الحق جل جلاله ثم عظمة الناس بالتقوى و المشورة
قَدْ عَلِمَ السَّرَائِرَ، وَ خَبَرَ الضَّمَائِرَ، لَهُ الْإِحَاطَةُ بِكُلِّ شَيْءٍ، وَ الْغَلَبَةُ لِكُلِّ شَيْءٍ، وَ الْقُوَّةُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ.
عظة الناس
فَلْيَعْمَلِ الْعَامِلُ مِنْكُمْ فِي أَيَّامِ مَهَلِهِ قَبْلَ إِرْهَاقِ أَجَلِهِ، وَ فِي فَرَاغِهِ قَبْلَ أَوَانِ شُغْلِهِ، وَ فِي مُتَنَفَّسِهِ قَبْلَ أَنْ يُؤْخَذَ بِكَظَمِهِ، وَلُْيمَهِّدْ لِنَفْسِهِ وَ قَدَمِهِ، وَلْيَتَزَوَّدْ مِنْ دَارِ ظَعْنِهِ لِدَارِ إِقَامَتِهِ. فَاللَّهَ اللَّهَ أَيُّهَا النَّاسُ، فِيما اسْتَحْفَظَكُمْ مِنْ كِتَابِهِ، وَ اسْتَوْدَعَكُمْ مِنْ حُقُوقِهِ، فَإِنَّ اللَّهَ، سُبْحَانَهُ لَمْ يَخْلُقْكُمْ عَبَثاً، وَ لَمْ يَتْرُكْكُمْ سُدًى، وَ لَمْ يَدَعْكُمْ فِي جَهَالَةٍ وَ لاَ عَمَى، قَدْ سَمَّى آثَارَكُمْ، وَ عَلِمَ أَعْمَالَكُمْ، وَ كَتَبَ آجَالَكُمْ، وَ أَنْزَلَ عَلَيْكُمُ الْكِتَابَ تِبْيَاناً لِكُلِّ شَيْءٍ؛ وَ عَمَّرَ فِيكُمْ نَبِيَّهُ أَزْمَاناً؛ حَتَّى أَكْمَلَ لَهُ وَ لَكُمْ – فِيما أَنْزَلَ مِنْ كِتَابِهِ – دِينَهُ الَّذِي رَضِيَ لِنَفْسِهِ؛ وَ أَنْهَى إِلَيْكُمْ – عَلَى لِسَانِهِ – مَحَابَّهُ مِنَ الْأَعْمَالِ وَ مَكَارِهَهُ، وَ نَوَاهِيَهُ وَ أَوَامِرَهُ، وَ أَلْقَى إِلَيْكُمَ الْمَعْذِرَةَ، وَ اتَّخَذَ عَلَيْكُمُ الْحُجَّةَ، وَ قَدَّمَ إِلَيْكُمْ بِالْوَعِيدِ، وَ أَنْذَرَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذَابٍ شَدِيدٍ.
فَاسْتَدْرِكُوا بَقِيَّةَ أَيَّامِكُمْ، وَاصْبِرُوا لَهَا أَنْفُسَكُمْ؛ فَإِنَّهَا قَلِيلٌ فِي كَثِيرِ الْأَيَّامِ الَّتِي تَكُونُ مِنْكُمْ فِيهَا الْغَفْلَةُ، وَ التَّشَاغُلُ عَنِ الْمَوْعِظَةِ، وَ لاَ تُرَخِّصُوا لِأَنْفُسِكُمْ؛ فَتَذْهَبَ بِكُمُ الرُّخَصُ مَذَاهِبَ الْظَّلَمَةِ، وَ لاَ تُدَاهِنُوا فَيَهْجُمَ بِكُمُ الْإِدْهَانُ عَلَى الْمَعْصِيَةِ. عِبَادَ اللَّهِ، إِنَّ أَنْصَحَ النَّاسِ لِنَفْسِهِ أَطْوَعُهمْ لِرَبِّهِ؛ وَ إِنَّ أَغَشَّهُمْ لِنَفْسِهِ أَعْصَاهُمْ لِرَبِّهِ؛ وَ الْمَغْبُونُ مَنْ غَبَنَ نَفْسَهُ، وَ الْمَغْبُوطُ مَنْ سَلِمَ لَهُ دِينُهُ،وَ السَّعِيدُ مَنْ وُعِظَ بِغَيْرِهِ، وَ الشَّقِيُّ مَنِ انْخَدَعَ لِهَوَاهُ وَ غُرُورِهِ. وَاعْلَمُوا أَنَّ يَسِيرَ الرِّيَاءِ شِرْكٌ، وَ مُجَالَسَةَ أَهْلِ الْهَوَى مَنْسَاةٌ لِلْإِيمَانِ. الصَّادِقُ عَلَى شَفَا مَنْجَاةٍ وَ كَرَامَةٍ، وَ الْكَاذِبُ عَلَى شَرَفِ مَهْوَاةٍ وَ مَهَانَةٍ. وَ لاَ تَحَاسَدُوا؛ فَإِنَّ الْحَسَدَ يَأْكُلُ الْإِيْمَانَ كَمَا تَأْكُلُ النَّارُ الْحَطَبَ، وَ لاَ تَبَاغَضُوا فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ؛ وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْأَمَلَ يُسْهِي الْعَقْلَ، وَ يُنْسِي الذِّكْرَ. فَأَكْذِبُوا الْأَمَلَ فَإِنَّهُ غُرُورٌ، وَ صَاحِبُهُ مَغْرُورٌ.