Sažalijevajući
Kur'an:
وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّـهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ وَأَنَّ اللَّـهَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ
A da nije Božije blagonaklonosti vama i milosti Njegove, i da Bog nije sažaljiv, samilostiv…[1]
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّـهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِى الْأَرْضِ وَالْفُلْكَ تَجْرِى فِى الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَيُمْسِكُ السَّمَاءَ أَن تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّـهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَّحِيمٌ
Zar ne vidiš da je Bog sve što je na Zemlji vama potčinio, pa i lađe koje, voljom Njegovom, morem plove? On drži ono što je na nebu da ne bi palo na Zemlju, osim ako On to dopusti. – Bog je, uistinu, ljudima sažaljiv i samilostiv![2]
Hadis:
رسول الله (صلى الله عليه و آله) ـ مِن دُعائِهِ بَعدَ الصَّلاةِ المَعروفَةِ بِالكامِلَةِ ـ : يا أَكرَمَ مِن كُلِّ كَريم، و أَرأَفَ مِن كُلِّ رَؤوف، و أعطَفَ مِن كُلِّ عَطوف.
Allahov Poslanik, s.a.v.a., u moljenju poslije klanjanja poznatog kao El-Kamila, rekao je: „O Časniji od svakog časnog, i Sažaljiviji od svakog sažaljivog i Saosjećajniji od svakog saosjećajnog!“[3]
Gospodar
Kur'an:
إِنَّ إِلَـهَكُمْ لَوَاحِدٌ رَّبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَرَبُّ الْمَشَارِقِ
Uistinu, vaš Bog je – Jedan, Gospodar Nebesa i Zemlje i onog što je između njih dvoje i Gospodar istoka![4]
سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ
Bezgraničan je u Svojoj veličini Gospodar tvoj, Gospodar svemoći, vrlo visoko iznad svega što mu oni pridružuju![5]
Hadis:
رسول الله (صلى الله عليه و آله) ـ لِرَجُل سَأَلَهُ أَن يُعَلِّمَهُ دُعاءً يُوَسِّعُ اللهُ بِهِ رِزقَهُ ـ : قُل: يا ماجِدُ يا واحِدُ، يا كَريمُ يا دائِمُ، أَتَوَجَّهُ إِلَيكَ بِمُحَمَّدٍ نَبِيِّكَ نَبِيِّ الرَّحمَةِ (صلى الله عليه وآله)، يا مُحَمَّدُ يا رَسولَ اللهِ إِنّي أَتَوَجَّهُ بِكَ إِلَى اللهِ رَبِّكَ و رَبّي و رَبِّ كُلِّ شَيءٍ....
Allahov Poslanik, s.a.v.a., je rekao jednom čovjeku koji je od njega tražio da ga poduči moljenju kojim Bog povećava opskrbu: „Reci: O Slavni, o Jedini, O Časni, o Stalni, okrećem Ti se Muhammedom, Tvojim vjerovjesnikom, Vjerovjesnikom milosti, s.a.v.a.! O Muhammede, o Allahov Poslaniče, ja se, zaista, tobom okrećem Bogu, tvome Gospodaru i mome Gospodaru i Gospodaru svega!…“[6]
عنه (صلى الله عليه و آله): الحَمدُ للهِ الَّذي لا إِلهَ إِلّا هُوَ المَلِكُ المُبينُ... الأَوَّلُ غَيرُ مَصروف، وَ الباقي بَعدَ فَناءِ الخَلقِ، العَظيمُ الرُّبوبِيَّةِ، نُورُ السَّماواتِ وَ الأَرَضينَ.
Allahov Poslanik, s.a.v.a., je rekao: „Hvala Bogu, uz Kojeg nema boga, osim Njega, Vladara Jasnog… Prvog neizmjenjivog, Ostajećeg nakon nestanka stvorenja, Veličajnog gospodstva, Svjetlosti nebesa i zemalja!“[7]
Svemilostivi, Samilostivi
Kur'an:
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَّبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍ وَ لَا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ
A ako ti oni ne budu vjerovali, ti reci: Gospodar vaš je neizmjerno milostiv, ali kazna Njegova neće mimoići narod grješni![8]
قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلَّا كَمَا أَمِنتُكُمْ عَلَى أَخِيهِ مِن قَبْلُ فَاللَّـهُ خَيْرٌ حَافِظًا وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ
On reče: „Zar da vam ga povjerim kao što sam vam prije povjerio brata njegova?“ Ali, Bog je najbolji čuvar i on je od samilostivih Najmilostiviji![9]
Hadis:
رسول الله (صلى الله عليه و آله): إِنَّ عيسَى بنَ مَريَمَ قالَ: الرَّحمنُ رَحمانُ الدُّنيا، وَ الرَّحيمُ رَحيمُ الآخِرَةِ.
Allahov Poslanik, s.a.v.a., je rekao: „Uistinu, Isa, sin Merjemin, rekao je: ‘Svemilostivi je Svemilostivi Ovoga svijeta, a Samilostivi je Samilostivi Onoga svijeta!'“[10]
عنه (صلى الله عليه و آله): إِنَّ اللهَ تَعالى لَيَعجَبُ مِن يَأسِ العَبدِ مِن رَحمَتِهِ، و قُنوطِهِ مِن عَفوِهِ مَعَ عَظيمِ سَعَةِ رَحمَتِهِ.
Allahov Poslanik, s.a.v.a., je rekao: „Zaista, Bog Višnji se čudi čovjekovom gubljenju nade u milost Njegovu i oprost Njegov, iako je beskrajna milost Njegova.“[11]
الأدب المفرد عن أبي هريرة: أَتَى النَّبِيَّ (صلى الله عليه و آله) رَجُلٌ و مَعَهُ صَبِيٌّ، فَجَعَلَ يَضُمُّهُ إِلَيهِ، فَقالَ النَّبِيُّ (صلى الله عليه و آله): أَتَرحَمُهُ؟
قالَ: نَعَم.
قالَ: فَاللهُ أَرحَمُ بِكَ مِنكَ بِهِ، و هُوَ أَرحَمُ الرَّاحِمينَ.
U djelu El-Edebu-l-mufred se prenosi od Ebu Hurejra da je Vjerovjesniku, s.a.v.a., došao neki čovjek s djetetom koje je čvrsto stiskao uza se. Tad je Vjerovjesnik, s.a.v.a., upitao: „Jesi li mu milostiv?“ „Jesam!“ – odgovorio je, pa je Vjerovjesnik, s.a.v.a., dodao: „Uistinu, Bog je milostiviji tebi nego što si ti djetetu: On je od milostivih Najmilostiviji!“[12]
[3]Džemalu-l-usbu‘, str. 194.
[6]El-Kafi, sv. 2, str. 552, predaja 6.
[7]Muhedžu-d-da‘vat, str. 158.
[10]Et-Tibjan fi tefsiri-l-Kur'an, sv. 1, str 29.
[11]Iršadu-l-kulub, sv. 1, str. 109.
[12]El-Edebu-l-mufred, str. 119, predaja 377.